สมุคคชาดก เปรียบหญิงมีอาการคล้ายก้นเหว

วิเคราะห์ สมุคคชาดก ในพระไตรปิฎกเล่มที่ 27  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่  19  ขุททกนิกาย  ชาดก นวกนิบาตชาดก     ที่ประกอบด้วย  

 ๑๐. สมุคคชาดก เปรียบหญิงมีอาการคล้ายก้นเหว

             [๑๒๙๒] ดูกรท่านผู้เจริญ ท่านทั้งสามคนพากันมาจากที่ไหนหนอ ท่าน

                          ทั้งหลายมาดีแล้ว เชิญมานั่งที่อาสนะนี้เถิด ท่านผู้เจริญทั้งหลายเห็นจะ

                          จะสุขสบายดี ไม่มีความป่วยไข้กระมัง นานมาแล้ว ท่านทั้งหลายพึ่ง

                          มาในที่นี้?

             [๑๒๙๓] เราคนเดียวเท่านั้นมาถึงที่นี้ในวันนี้เอง อนึ่ง ใครที่จะเป็นคนที่สอง

                          ของเราก็ไม่มี ข้าแต่พระฤาษี คำที่ท่านกล่าวว่า ดูกรท่านผู้เจริญ ท่าน

                          ทั้งสามคนพากันมาจากที่ไหนหนอ ดังนี้ หมายถึงอะไร?

             [๑๒๙๔] ท่านคนหนึ่ง และภรรยาที่รักของท่านที่ท่านใส่ไว้ในสมุคคนหนึ่ง ภรรยา

                          ที่ท่านรักษาไว้ในท้องของท่านทุกเมื่อ ยินดีอยู่กับวิชาธรชื่อว่าวายุบุตร

                          ภายในท้องของท่านนั้นอีกคนหนึ่ง.

             [๑๒๙๕] อสูรนั้นอันฤาษีชี้แจงให้ฟังแล้ว ก็เกิดความสลดใจ จึงคายสมุค

                          ออกมา ณ ที่นั้น ได้เห็นภรรยาผู้ทัดทรงดอกไม้อันสะอาด ยินดีอยู่กับ

                          วิชาธรชื่อว่าวายุบุตร ในสมุคที่อยู่ในท้องของตนนั้น.

             [๑๒๙๖] เหตุอันนี้ ท่านผู้ประพฤติตบะชั้นสูงเห็นดีแล้ว นรชนเหล่าใดเป็น

                          คนเลวทราม ตกอยู่ในอำนาจแห่งความชื่นชมยินดี นรชนเหล่านั้นได้

                          แก่ตัวเราเอง เพราะว่าภรรยาที่เรารักษาไว้ในท้องเพียงดังชีวิต กลับมา

                          ประทุษร้ายเรา ไปชื่นชมยินดีกะบุรุษอื่น.

             [๑๒๙๗] ภรรยานั้นเราบำรุงบำเรอทั้งกลางวันกลางคืน ดุจไฟอันโชติช่วงที่ดาบสผู้มี

                          ตบะอยู่ในป่าบำเรอฉะนั้น ภรรยานั้นก้าวล่วงธรรมมาประพฤติสิ่งที่ไม่

                          เป็นธรรม กายเชยชิดสนิทสนมกับภรรยาผู้ร่าเริง เราไม่ควรทำเลย.

             [๑๒๙๘] เรามาสำคัญเสียว่า ภรรยาอยู่ในท่ามกลางสรีระ และมาสำคัญหญิง

                          ผู้ไม่มีความสงบไม่สำรวมว่า หญิงนี้เป็นภรรยาของเรา ภรรยาของเรานั้น

                          ก้าวล่วงธรรมมาประพฤติสิ่งที่ไม่เป็นธรรม การเชยชิดสนิทสนมกับภรรยา

                          ผู้ร่าเริง เราไม่ควรทำเลย.

             [๑๒๙๙] บัณฑิตจะพึงวางใจอย่างไรได้ว่า หญิงนี้เรารักษาไว้ดีแล้ว วิธีที่จะ

                          ป้องกันรักษาหญิงผู้มีหลายใจ ไม่พึงมีโดยแท้ เพราะว่าหญิงเหล่านั้นมี

                          อาการคล้ายก้นเหวที่เรียกกันว่าบาดาล บุรุษผู้ประมาทในหญิงเหล่านั้น

                          ย่อมถึงความพินาศทั้งนั้น.

             [๑๓๐๐] เพราะเหตุนั้นแหละ ชนเหล่าใดไม่เที่ยวคลุกคลีกับมาตุคาม ชนเหล่า

                          นั้นมีความสุขปราศจากความโศก ความประพฤติไม่คลุกคลีกับมาตุคามนี้

                          เป็นคุณนำความสุขมาให้ บุคคลผู้ปรารถนาความเกษมอันอุดม ไม่พึงทำ

                          ความเชยชิดสนิทสนมกับมาตุคามเลย.

ในปริบทพุทธสันติวิธี: หลักธรรม ประยุกต์ใช้" โดยใช้สาระสำคัญของ สมุคคชาดก  ในพระไตรปิฎกเล่มที่ 27  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่  19  ขุททกนิกาย  ชาดก    นวกนิบาตชาดก  

วิเคราะห์สมุคคชาดกในปริบทพุทธสันติวิธี: หลักธรรมและการประยุกต์ใช้

บทนำ สมุคคชาดก เป็นชาดกเรื่องหนึ่งในพระไตรปิฎก เล่มที่ 27 พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 19 ขุททกนิกาย ชาดก นวกนิบาตชาดก ซึ่งมีเนื้อหาสะท้อนถึงลักษณะของสตรีที่ไม่มีความซื่อสัตย์และความไว้วางใจในความสัมพันธ์ระหว่างบุรุษและสตรี ชาดกเรื่องนี้แสดงให้เห็นถึงความทุกข์ที่เกิดจากความยึดมั่นถือมั่นในความรักและความสัมพันธ์ที่ไม่มีหลักประกัน ความเข้าใจในเนื้อหาของชาดกนี้สามารถเชื่อมโยงกับหลักธรรมทางพุทธศาสนาและการประยุกต์ใช้ในพุทธสันติวิธี ซึ่งเป็นแนวทางในการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งทางสังคมโดยอาศัยหลักธรรมแห่งสติ ปัญญา และความเมตตา

สาระสำคัญของสมุคคชาดก สมุคคชาดกกล่าวถึงเรื่องราวของอสูรตนหนึ่งที่กลืนภรรยาของตนไว้ในท้องเพื่อปกป้องนางจากอันตราย อย่างไรก็ตาม พระฤาษีได้เปิดเผยความจริงว่านางได้มีสัมพันธ์กับวิชาธรชื่อว่าวายุบุตรภายในท้องของอสูรเอง ทำให้อสูรเกิดความสลดใจและคายภรรยาออกมา ตระหนักถึงความไม่แน่นอนของความสัมพันธ์และความไม่ซื่อสัตย์ของนาง ชาดกเรื่องนี้เปรียบเทียบลักษณะของสตรีที่ไม่ซื่อสัตย์กับ "ก้นเหว" หรือ "บาดาล" ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของความลึกซึ้งที่ไม่สามารถหยั่งรู้และมีอันตรายแฝงเร้นอยู่

การวิเคราะห์ในปริบทพุทธสันติวิธี พุทธสันติวิธีเป็นกระบวนการนำหลักธรรมมาใช้เพื่อสร้างสันติภาพและความสงบสุขในสังคม แนวคิดสำคัญในพุทธสันติวิธี ได้แก่ สติ (สำนึกรู้ในปัจจุบันขณะ) ปัญญา (ความเข้าใจที่ถูกต้อง) และเมตตา (ความรักและกรุณาต่อผู้อื่น) สมุคคชาดกสามารถนำมาเชื่อมโยงกับพุทธสันติวิธีได้ดังนี้:

1. สติและปัญญาในการมองความจริง

   • อสูรในสมุคคชาดกมีความลุ่มหลงในภรรยาของตนเองจนไม่อาจมองเห็นความจริง แต่เมื่อได้รับการเตือนจากพระฤาษี จึงเกิดปัญญาและตระหนักถึงสัจธรรมของชีวิต ในทำนองเดียวกัน การใช้พุทธสันติวิธีในสังคมปัจจุบันต้องอาศัยสติและปัญญาในการวิเคราะห์ปัญหาและแก้ไขความขัดแย้งอย่างถูกต้อง

2. การปล่อยวางจากความยึดมั่นถือมั่น

   • อสูรในชาดกได้เรียนรู้ว่า การยึดติดกับสิ่งที่ไม่แน่นอนย่อมนำมาซึ่งทุกข์ การปล่อยวางเป็นหนทางสู่ความสงบสุข หลักธรรมนี้สามารถนำมาใช้ในพุทธสันติวิธีโดยส่งเสริมให้ผู้คนลดละความยึดติดในอารมณ์ ความโกรธ หรือความแค้น ซึ่งเป็นต้นเหตุของความขัดแย้ง

3. เมตตาและการให้อภัย

   • แม้ว่าภรรยาของอสูรจะไม่ซื่อสัตย์ แต่อสูรเลือกที่จะไม่ลงโทษเธออย่างรุนแรง ซึ่งสะท้อนหลักเมตตาและการให้อภัยที่เป็นหัวใจของพุทธสันติวิธี หากหลักการนี้ถูกนำมาใช้ในระดับสังคม จะสามารถช่วยลดความขัดแย้งและเสริมสร้างความสมานฉันท์ได้

การประยุกต์ใช้สมุคคชาดกในสังคมปัจจุบัน ในสังคมปัจจุบัน ปัญหาความไม่ซื่อสัตย์ ความขัดแย้งในความสัมพันธ์ และความไม่ไว้วางใจระหว่างบุคคลสามารถส่งผลกระทบต่อสังคมโดยรวม หลักธรรมที่ได้รับจากสมุคคชาดกสามารถนำมาใช้เพื่อส่งเสริมความเข้าใจและการแก้ไขปัญหาในสังคมได้ดังนี้:

1. การส่งเสริมความซื่อสัตย์และคุณธรรมในครอบครัว

   • ครอบครัวเป็นรากฐานสำคัญของสังคม การสร้างวัฒนธรรมแห่งความซื่อสัตย์ ความเข้าใจ และความไว้วางใจในครอบครัวจะช่วยลดปัญหาความขัดแย้งและความรุนแรงในครอบครัว

2. การใช้สติและปัญญาในการตัดสินใจ

   • การตระหนักรู้ในอารมณ์และการใช้เหตุผลในการแก้ไขปัญหาสามารถช่วยลดความขัดแย้งในระดับบุคคลและสังคมได้ การสอนให้ผู้คนใช้สติและปัญญาในการดำเนินชีวิตจะช่วยสร้างสังคมที่มีความสงบสุขมากขึ้น

3. การปลูกฝังแนวคิดแห่งเมตตาและการให้อภัย

   • ความขัดแย้งสามารถคลี่คลายได้หากทุกฝ่ายมีเมตตาและพร้อมให้อภัยต่อกัน การปลูกฝังแนวคิดนี้ในระดับสังคมจะช่วยสร้างสังคมที่มีความเข้าใจและลดปัญหาการใช้ความรุนแรง

สรุป สมุคคชาดกเป็นชาดกที่ให้บทเรียนเกี่ยวกับความไม่แน่นอนของความสัมพันธ์และการปล่อยวางจากความยึดมั่นถือมั่น เมื่อวิเคราะห์ในบริบทของพุทธสันติวิธี พบว่าหลักธรรมในชาดกนี้สามารถนำมาประยุกต์ใช้เพื่อส่งเสริมความสงบสุขในสังคมผ่านการใช้สติ ปัญญา และเมตตา หากบุคคลและสังคมนำหลักธรรมเหล่านี้ไปใช้ ย่อมสามารถสร้างสังคมที่มีความสงบสุขและสมานฉันท์ได้อย่างแท้จริง

บรรณานุกรม

• พระไตรปิฎก ฉบับมหามกุฏราชวิทยาลัย

• งานวิจัยและบทความเกี่ยวกับพุทธสันติวิธี

• เอกสารและตำราที่เกี่ยวข้องกับชาดกและหลักธรรมพุทธศาสนาเพลง: ก้นเหวแห่งใจนาง

   ເນື້ອເພງ : ດຣສົມພົງສ໌,AI

  ທຳນອງ - ຮ້ອງໂດຍ : suno  

  คลิกฟังเพลงที่นี่

  (Verse 1)

  ออกเดินทางกลางทางชีวิต

  รักที่คิดว่าสร้างด้วยใจ

  ทุ่มเททั้งกาย หวังมั่นเอาไว้

  สุดท้ายเธอทำร้ายจนปวดร้าว

  (Verse 2)

  เปรียบดั่งไฟที่เผาผลาญใจ

  ฉันปกป้องไว้ดั่งดวงแก้ว

  แต่เธอแปรผัน หลอกฉันเป็นแนว

  เหมือนก้นเหวลึกเกินไปถึง

  (Chorus)

  หัวใจคน เปราะบางยิ่งนัก

  หากรักหลอกลวง เจ็บจนเกินฝัน

  เธอเหมือนเงา ที่ไร้ตัวตน

  ฉันเป็นคนที่ต้องสิ้นทาง

  (Verse 3)

  ลมวายุ พัดพาความรัก

  เธอลืมคำมั่น ไม่เหลือเยื่อใย

  ทุ่มเทเท่าไร เธอก็ทำลาย

  สุดท้ายฉันเหมือนคนไม่มีใจ

  (Bridge)

   จากนี้ไปจะไม่โง่เขลา

  รักที่ปวดร้าว ฉันขอคืนมา

  ปล่อยให้เธอไปสู่ทางฟ้า

  ฉันจะก้าวหน้าด้วยศรัทธาตัวเอง

  (Outro)

  บัณฑิตแท้ ต้องรู้เท่าทัน

  รักนั้นเป็นเพียงบทเรียนใหญ่

  อย่าหลงงมงาย ปล่อยใจให้ใคร

  เดี๋ยวจะต้องเสียใจดั่งก้นเหวเอง