เพลง: “เกินกว่า AI”
(แนวเพลง: Soft Rock / Acoustic Pop แบบมีความใคร่ครวญ มีพลังใจ และมิติของความเป็นมนุษย์)
[Verse 1]
ในโลกที่ข้อมูลไหลเหมือนสายน้ำ
คำตอบง่ายดายแค่เพียงปลายนิ้ว
แต่หัวใจคนยังเรียนไม่ทัน
AI เก่ง…แต่ไม่รู้ “ยิ้ม” อย่างเรา
[Verse 2]
หน้าที่ไม่ใช่แค่สอนตำรา
แต่ปลุกคุณค่าที่อยู่ในใจ
Character ที่ลึกกว่าคำพูดใด
คือสิ่งที่เครื่องจักรให้ไม่ได้
[Chorus]
เราคือคนที่ “นิ่งได้ รอได้ เย็นได้”
ยืนอยู่ได้แม้โลกจะเปลี่ยนไป
แม้ AI จะคำนวณได้เก่งเท่าใด
แต่ไม่เข้าใจ “น้ำใจ” ของเรา
เราเกิดมาเพื่อสร้าง ไม่ใช่แค่ตอบ
[Bridge]
มีมือไว้โอบไหล่ มีใจไว้ฟัง
มีความหวังไว้ปลอบโลกที่หวั่นไหว
เราคือคน ที่ยังมีแสงไฟ
ในวันที่ AI ไม่มีหัวใจ
[Chorus – ซ้ำ]
เราคือคนที่ “นิ่งได้ รอได้ เย็นได้”
ล้มแล้วลุก ไม่ใช่แค่รอดไป
มี Character เป็นรากของการเติบโต
ไม่ใช่แค่รู้ แต่รู้จักเป็นมนุษย์
[Outro]
เกินกว่า AI…
เพราะเรายังร้องไห้และเข้าใจได้เสมอ
หากต้องการใช้เพลงนี้ในการอบรม สื่อพัฒนาบุคลากร หรือกิจกรรมเชิงสร้างสรรค์ ฉันสามารถช่วยวางโครงเมโลดี้ หรือเพิ่มท่อนหมู่ / ท่อนสะท้อนคำถามให้เหมาะกับกลุ่มเป้าหมายได้เพิ่มเติมนะคะ
วิเคราะห์ Character ของบุคลากรและเจ้าหน้าที่ในยุคเอไอ
บทนำ
ในยุคที่เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence - AI) เข้ามามีบทบาทในแทบทุกมิติของชีวิตมนุษย์ โดยเฉพาะในแวดวงการศึกษาและการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ ได้ก่อให้เกิดคำถามสำคัญว่า “บทบาทของครู อาจารย์ วิทยากร และเจ้าหน้าที่ควรเปลี่ยนแปลงอย่างไรในยุคที่ AI สามารถให้คำตอบได้เกือบทุกอย่าง?” คำตอบที่เริ่มชัดเจนมากขึ้นเรื่อย ๆ ก็คือ การเปลี่ยนผ่านจากการเน้น “Content” ไปสู่ “Character” ซึ่งเป็นสิ่งที่ AI ไม่สามารถแทนที่มนุษย์ได้อย่างสมบูรณ์
การสิ้นสุดของยุคเนื้อหา (Content) ในห้องเรียน
เนื้อหาวิชาการในตำราเรียนและหลักสูตรที่ใช้สอนในปัจจุบันจำนวนมากไม่สามารถทันต่อการเปลี่ยนแปลงของโลกยุคใหม่ โดยเฉพาะโลกที่ AI เป็นเครื่องมือหลักในการค้นหาข้อมูลและคำตอบ ผู้เรียนรุ่นใหม่สามารถเข้าถึงความรู้ระดับโลกเพียงปลายนิ้วผ่านเทคโนโลยี ทำให้บทบาทของครูไม่ใช่ผู้ถ่ายทอดความรู้แบบดั้งเดิมอีกต่อไป แต่ควรเปลี่ยนบทบาทเป็น ผู้เสริมสร้างและพัฒนา “คุณลักษณะ” หรือ Character ของผู้เรียน ซึ่งเป็นมิติที่ลึกและละเอียดอ่อนเกินกว่าที่ AI จะสังเคราะห์หรือแสดงออกได้
Character: แก่นสำคัญของการพัฒนาในยุคเอไอ
“Character” หมายถึง ลักษณะนิสัยและคุณลักษณะภายในที่แสดงออกผ่านพฤติกรรม เจตคติ และวิธีคิดของบุคคล ในบริบทของการศึกษาและการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ Character ได้รับการยกให้เป็นหนึ่งในผลลัพธ์สำคัญของการเรียนรู้ตามกรอบมาตรฐานของกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ซึ่งประกอบด้วย ๑) ความรู้ (Knowledge) ๒) ทักษะ (Skills) ๓) จริยธรรม (Ethics) และ ๔) ลักษณะบุคคล (Character)
การประเมิน Character จึงไม่ใช่แค่การดูผลสัมฤทธิ์ทางวิชาการหรือทักษะปฏิบัติ แต่ต้องวัดผ่านคุณลักษณะภายในที่พัฒนาอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน โดยอิงจาก “ภาวนา ๔” ในพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นกรอบวิเคราะห์ Character ได้อย่างลึกซึ้ง ดังนี้:
๑. Character ด้านกายภาพ
เน้นพฤติกรรมที่แสดงออกถึง ความอ่อนน้อมถ่อมตน ความเคารพต่อบุคคลและบริบททางสังคม มีบุคลิกภาพทั้งภายในและภายนอกที่เหมาะสม เช่น การรับฟังผู้อื่น ความสามารถในการเข้าสังคม และความตั้งใจในการดูแลสุขภาพตนเองเพื่อพร้อมต่อการเรียนรู้ตลอดชีวิต (Lifelong Learning)
๒. Character ด้านพฤติภาพ
คือทักษะในการ อยู่ร่วมกับความหลากหลาย เคารพความแตกต่าง ไม่เหยียดหรือบูลลี่ มีจิตอาสา มีความสามารถในการจัดการความขัดแย้งด้วยสันติวิธี และยึดมั่นในศีล ๕ เป็นหลักการดำเนินชีวิต โดยเน้นการเคารพสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐานและปฏิบัติต่อผู้อื่นด้วยความสุภาพ
๓. Character ด้านจิตภาพ
สะท้อนถึง ความสามารถในการรู้จักและควบคุมอารมณ์ตนเอง เข้าใจอารมณ์ของผู้อื่น มีขันติ สติ และสันติ สามารถ “นิ่งได้ รอได้ เย็นได้ ทนได้ ช้าได้” เมื่อเจอสถานการณ์ยากลำบาก เป็นฐานของจริยธรรมในการดำเนินชีวิตและการพัฒนาความเป็นมนุษย์
๔. Character ด้านปัญญา
หมายถึง ความสามารถในการคิดวิเคราะห์ แก้ปัญหาอย่างมีเหตุผล เลือกสิ่งที่ดี หลีกเลี่ยงการใช้ความรุนแรง และส่งเสริมสันติวัฒนธรรม (Culture of Peace) ได้แก่
-
ความเคารพ (Respect)
-
ความเอาใจใส่ผู้อื่น (Empathy)
-
การให้อภัย (Forgiveness)
-
การไม่ใช้ความรุนแรง (Non-violence)
-
การเสียสละและจิตอาสา (Social Awareness)
ซึ่งเป็นการใช้ปัญญาเป็นแสงสว่างในการดำเนินชีวิต
AI กับขอบเขตของ Character
แม้ AI จะสามารถประมวลผลข้อมูลและตอบคำถามได้ในระดับสูง แต่ AI ไม่มีจิตใจ เจตจำนง หรือคุณธรรม AI ไม่สามารถแสดงออกถึงความเห็นอกเห็นใจ ความอดทน หรือความเสียสละได้อย่างแท้จริง ด้วยเหตุนี้ Character จึงเป็นหัวใจของการศึกษาและการพัฒนาบุคลากรในยุคใหม่
บุคลากรในยุค AI จึงต้อง:
-
เป็น “น้ำไม่เต็มแก้ว” พร้อมเรียนรู้อยู่เสมอ
-
มี AQ (Adversity Quotient) ความสามารถในการปรับตัว
-
มี Lifelong Learning
-
สามารถ Engineer และ Develop AI ได้ แต่ไม่ตกเป็นทาส AI
-
มีทักษะตั้งคำถามเชิงลึกและสำคัญ มากกว่าหาคำตอบจากเนื้อหา
สรุป
การเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วของโลกในยุค AI ทำให้การสอนเนื้อหา (Content) เพียงอย่างเดียวไม่เพียงพออีกต่อไป ครู อาจารย์ วิทยากร และเจ้าหน้าที่จึงต้องหันมาเน้นการ พัฒนา Character ของผู้เรียนเป็นหลัก เพื่อเสริมสร้างมนุษย์ที่มีความสามารถรอบด้าน ทั้งทางร่างกาย พฤติกรรม จิตใจ และปัญญา ซึ่งเป็นแก่นแท้ที่ AI ไม่สามารถเลียนแบบหรือแทนที่ได้
หากการศึกษาสามารถพัฒนา Character อย่างลึกซึ้งและยั่งยืนได้ จะนำไปสู่การสร้างพลเมืองที่มีคุณภาพ พร้อมเผชิญกับความท้าทายของโลกอนาคตอย่างมีสติ สงบ และสันติ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น