แนวทางการบูรณะฐานองค์พระประธานพุทธมณฑล ภายใต้นโยบายรัฐบาลไทยต่อสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติในยุคปัญญาประดิษฐ์ (AI): ยุทธศาสตร์ ยุทธวิธี วิสัยทัศน์ แผนงาน และโครงการ

บทนำ

การบูรณะฐานองค์พระประธานพุทธมณฑลถือเป็นภารกิจสำคัญที่เกี่ยวข้องกับการอนุรักษ์และรักษาศาสนวัตถุที่มีคุณค่าและความหมายเชิงศาสนาในประเทศไทย การดำเนินการบูรณะวัตถุศักดิ์สิทธิ์เหล่านี้ไม่เพียงแต่เป็นการดูแลสถานที่ทางศาสนา แต่ยังเป็นการสืบทอดความศรัทธาของประชาชนและความสัมพันธ์ที่ยาวนานระหว่างพุทธศาสนาและสังคมไทย การใช้เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) เพื่อวางแผนและดำเนินงานบูรณะให้มีประสิทธิภาพนั้นมีบทบาทสำคัญในการจัดการทรัพยากรให้เกิดประโยชน์สูงสุด และตอบสนองต่อนโยบายที่ให้ความสำคัญกับการพัฒนาที่ยั่งยืน

ในการประชุมที่พุทธมณฑล จ.นครปฐม เมื่อวันที่ 31 ตุลาคม 2567 รศ.ชูศักดิ์ ศิรินิล รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี ได้มอบนโยบายต่อสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ โดยมุ่งเน้นไปที่การบูรณะฐานองค์พระประธานพุทธมณฑล พร้อมแนะนำว่าควรมีงบประมาณที่เพียงพอและการจัดทำแผนการบูรณะที่มีความชัดเจน บทความนี้จะวิเคราะห์ยุทธศาสตร์ ยุทธวิธี วิสัยทัศน์ แผนงาน และโครงการในการบูรณะฐานองค์พระประธานพุทธมณฑลเพื่อส่งเสริมความศรัทธาในพุทธศาสนาอย่างยั่งยืน

1. วิสัยทัศน์และยุทธศาสตร์ในการบูรณะฐานองค์พระประธานพุทธมณฑล

วิสัยทัศน์: การบูรณะฐานองค์พระประธานพุทธมณฑลจะต้องสะท้อนถึงการอนุรักษ์ศาสนสถานที่มีคุณค่าทางจิตใจและวัฒนธรรมของคนไทย และการผสมผสานเทคโนโลยีสมัยใหม่เช่น AI จะช่วยให้การบูรณะสามารถจัดการได้อย่างมีประสิทธิภาพ ประหยัดเวลา และโปร่งใส การบูรณะจะช่วยส่งเสริมความศรัทธาและเป็นแรงบันดาลใจให้กับคนรุ่นหลังในการรักษามรดกทางพุทธศาสนา

ยุทธศาสตร์: การบูรณะฐานองค์พระประธานพุทธมณฑลควรใช้เทคโนโลยี AI ในการจัดการและวางแผนการบูรณะ ตั้งแต่การตรวจสอบสภาพโครงสร้าง ไปจนถึงการออกแบบและจัดหาวัสดุที่เหมาะสม รวมถึงการวางแผนจัดการงบประมาณให้ครอบคลุมและโปร่งใสเพื่อการบูรณะที่มีประสิทธิภาพและยั่งยืน

2. ยุทธวิธีในการบูรณะฐานองค์พระประธานพุทธมณฑล

เพื่อให้บรรลุวิสัยทัศน์ดังกล่าว จำเป็นต้องมียุทธวิธีที่ครอบคลุมและละเอียดถี่ถ้วนในการบูรณะ ดังนี้:

• การใช้ AI ในการตรวจสอบสภาพโครงสร้าง: ใช้เทคโนโลยี AI และเครื่องมือสแกนที่สามารถวิเคราะห์สภาพพื้นฐานของฐานองค์พระ เพื่อประเมินความเสี่ยงและทราบถึงความจำเป็นในการซ่อมแซมในจุดที่มีปัญหาหรือเสี่ยงต่อความเสียหาย เพื่อให้การบูรณะดำเนินไปอย่างราบรื่น
• การจัดการงบประมาณที่โปร่งใสและเพียงพอ: วางแผนการจัดการงบประมาณอย่างเป็นระบบ โดยระบุรายการวัสดุ ค่าใช้จ่ายในการบูรณะ และค่าใช้จ่ายอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้ควรใช้งบประมาณในแบบที่สามารถตรวจสอบได้เพื่อเพิ่มความโปร่งใสและการมีส่วนร่วมของประชาชน
• การเลือกใช้วัสดุที่มีคุณภาพและเหมาะสม: คัดเลือกวัสดุที่มีความคงทนและเหมาะสมกับสภาพแวดล้อมและโครงสร้างเดิมขององค์พระประธาน เพื่อให้การบูรณะมีคุณภาพและยืนยาว นอกจากนี้ยังควรมีการพิจารณาถึงความเข้ากันได้ของวัสดุใหม่กับโครงสร้างเก่า

3. แผนงานและโครงการเพื่อการบูรณะ

แผนงาน 1: โครงการตรวจสอบและประเมินสภาพฐานองค์พระประธานด้วยเทคโนโลยี AI

• วัตถุประสงค์: เพื่อประเมินสภาพของฐานองค์พระประธาน และระบุจุดที่ต้องการการบูรณะอย่างแม่นยำ
• กิจกรรม: ใช้เครื่องสแกน AI และระบบวิเคราะห์ภาพในการตรวจสอบสภาพพื้นฐานองค์พระ เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ชัดเจนในการวางแผนการบูรณะและซ่อมแซม

แผนงาน 2: โครงการจัดการงบประมาณและการควบคุมการใช้งบอย่างโปร่งใส

• วัตถุประสงค์: จัดสรรงบประมาณในการบูรณะฐานองค์พระให้เพียงพอและโปร่งใส
• กิจกรรม: วางแผนและเผยแพร่การใช้งบประมาณที่โปร่งใส พร้อมกับมีการตรวจสอบจากหน่วยงานภายในและภายนอกเพื่อเพิ่มความมั่นใจในการใช้งบประมาณ

แผนงาน 3: โครงการบูรณะฐานองค์พระด้วยวัสดุคุณภาพสูงและเหมาะสมกับโครงสร้าง

• วัตถุประสงค์: เพื่อให้การบูรณะฐานองค์พระประธานมีคุณภาพและคงทน
• กิจกรรม: คัดเลือกและจัดหาวัสดุที่มีคุณภาพและเหมาะสมกับโครงสร้าง โดยใช้เทคโนโลยี AI ในการคำนวณความเข้ากันได้ระหว่างวัสดุใหม่และวัสดุเดิมของฐานองค์พระ

4. ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย

จากการวิเคราะห์นี้ ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายที่เหมาะสมมีดังนี้:

• สนับสนุนงบประมาณและการมีส่วนร่วมของประชาชน: ควรจัดสรรงบประมาณเพียงพอในการบูรณะ และให้ประชาชนมีส่วนร่วมในกระบวนการเพื่อลดปัญหาการจัดการงบประมาณที่ไม่โปร่งใส
• จัดตั้งระบบการตรวจสอบด้วย AI และเปิดเผยข้อมูลการบูรณะ: ควรมีการใช้เทคโนโลยี AI เพื่อตรวจสอบและจัดเก็บข้อมูลของสภาพฐานองค์พระประธานอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้การบูรณะเป็นไปตามมาตรฐาน และเปิดเผยข้อมูลให้ประชาชนสามารถเข้าถึงได้
• วางแผนการบูรณะอย่างยั่งยืน: การบูรณะควรมีแผนการที่ชัดเจนและปฏิบัติได้จริง รวมถึงการใช้วัสดุที่มีความคงทนและสอดคล้องกับโครงสร้างดั้งเดิมของฐานองค์พระ

สรุป

การบูรณะฐานองค์พระประธานพุทธมณฑลเป็นการอนุรักษ์ศาสนวัตถุที่มีความหมายต่อคนไทย และส่งเสริมความศรัทธาของประชาชนในพุทธศาสนา การใช้เทคโนโลยี AI ในการตรวจสอบและวางแผนบูรณะสามารถเพิ่มความแม่นยำและประสิทธิภาพของการดำเนินงานได้ นอกจากนี้ การจัดสรรงบประมาณอย่างเพียงพอและโปร่งใสจะช่วยสร้างความเชื่อมั่นและส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชน ซึ่งจะทำให้การบูรณะเป็นไปอย่างยั่งยืนและเป็นแบบอย่างที่ดีในการดูแลศาสนสถาน