วิเคราะห์ เอตทัคคบาลี ในพระไตรปิฎกเล่มที่ 20 พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 12 อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต ในปริบทพุทธสันติวิธี
บทคัดย่อ บทความนี้มุ่งเน้นการวิเคราะห์ "เอตทัคคบาลี" ซึ่งปรากฏอยู่ในพระไตรปิฎก เล่มที่ 20 พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 12 อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต โดยเน้นวรรคที่ 1-7 ซึ่งได้มีการระบุในพระบาลีฉบับต่าง ๆ ทั้งในรูปแบบภาษาบาลี PALI ROMAN และอรรถกถาฉบับมหาจุฬาฯ ผ่านการวิเคราะห์สาระสำคัญและความสัมพันธ์กับหลักพุทธสันติวิธี โดยเฉพาะการยกย่องบุคคลที่เป็นเลิศในด้านต่าง ๆ ตามพระธรรมคำสอน อันนำไปสู่การสร้างแรงบันดาลใจและการปลูกฝังความสงบสุขในสังคม
1. บทนำ
เอตทัคคบาลี เป็นหมวดหมู่สำคัญที่พบในพระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต โดยเน้นการยกย่องบุคคลที่มีความเป็นเลิศ (เอตทัคคะ) ในด้านต่าง ๆ ที่พระพุทธเจ้าทรงกล่าวยกย่องไว้ พระสูตรดังกล่าวมีความเชื่อมโยงกับหลักพุทธสันติวิธี ซึ่งเป็นแนวคิดที่มุ่งสร้างความสงบสุขและสันติภาพผ่านการปฏิบัติธรรมและการยกย่องบุคคลต้นแบบ
การศึกษานี้จะวิเคราะห์สาระสำคัญของ "เอตทัคคบาลี" โดยพิจารณาเนื้อหาตามวรรคที่ 1-7 ในพระไตรปิฎกเล่มที่ 20 พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 12 โดยเฉพาะการตีความจากฉบับภาษาบาลี PALI ROMAN และอรรถกถา เพื่อเชื่อมโยงกับปริบทพุทธสันติวิธี
2. เอตทัคคบาลีในพระไตรปิฎก
2.1 ความหมายของเอตทัคคะ เอตทัคคะ หมายถึง "ความเป็นเลิศ" หรือ "บุคคลผู้เลิศ" ในด้านใดด้านหนึ่ง โดยเป็นการยกย่องตามคุณธรรมความดีที่พระพุทธเจ้าทรงเห็นว่าบุคคลนั้น ๆ มีคุณสมบัติสูงสุดในด้านนั้น
2.2 ตำแหน่งของเอตทัคคบาลี เอตทัคคบาลีปรากฏในพระไตรปิฎก เล่มที่ 20 พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 12 อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต โดยประกอบด้วย 7 วรรค ได้แก่:
วรรคที่ 1: เน้นการยกย่องพระอัครสาวก เช่น พระสารีบุตร (ผู้เลิศทางปัญญา) และพระโมคคัลลานะ (ผู้เลิศในฤทธิ์)
วรรคที่ 2-7: ยกย่องบุคคลอื่น ๆ ตามคุณสมบัติที่เป็นเลิศในด้านต่าง ๆ เช่น ธรรมกถา การบำเพ็ญเพียร และความเป็นเลิศทางคุณธรรมอื่น ๆ
2.3 เนื้อหาและอรรถกถา การศึกษาฉบับภาษาบาลีควบคู่กับการอธิบายจากอรรถกถามีความสำคัญในการเข้าใจบริบทและความหมายที่ลึกซึ้งของพระสูตร โดย:
ภาษาบาลี (PALI ROMAN): เป็นต้นฉบับดั้งเดิมที่ใช้ในพระไตรปิฎก
อรรถกถา (Atthakatha): เป็นคำอธิบายที่ช่วยให้เข้าใจความหมายของพระสูตรชัดเจนยิ่งขึ้น
3. ความเชื่อมโยงกับพุทธสันติวิธี
พุทธสันติวิธี เป็นหลักธรรมที่มุ่งเน้นการสร้างสันติสุขผ่านการปฏิบัติธรรม การยกย่องบุคคลที่เป็นเลิศตามหลักเอตทัคคบาลีมีความเชื่อมโยงกับพุทธสันติวิธีในมิติหลัก ๆ ดังนี้:
การสร้างแรงบันดาลใจ: การยกย่องบุคคลผู้เลิศทำให้เกิดแบบอย่างในการปฏิบัติธรรม และการบำเพ็ญเพียร
การสร้างสังคมแห่งความสงบสุข: เมื่อบุคคลปฏิบัติตามแบบอย่างของผู้เลิศ ย่อมนำไปสู่สังคมที่สงบสุข
การปลูกฝังคุณธรรม: พระพุทธเจ้าไม่ได้ยกย่องจากชาติกำเนิดหรือฐานะ แต่ยกย่องจากคุณธรรมและความดีงาม
4. การวิเคราะห์วรรคที่ 1-7
การวิเคราะห์แต่ละวรรคมีรายละเอียดดังนี้:
วรรคที่ 1: ยกย่องพระสารีบุตร (เลิศในปัญญา) และพระโมคคัลลานะ (เลิศในฤทธิ์) ซึ่งเป็นอัครสาวก
วรรคที่ 2-7: ยกย่องบุคคลตามคุณสมบัติต่าง ๆ เช่น ผู้เลิศในการเทศนา ผู้เลิศในการบำเพ็ญเพียร ผู้เลิศในการสมาธิ เป็นต้น
การวิเคราะห์จากอรรถกถาช่วยให้เห็นว่า พระพุทธเจ้าทรงมีเจตนาที่จะยกย่องคุณงามความดีของบุคคล เพื่อให้เป็นตัวอย่างสำหรับผู้อื่นในการดำเนินชีวิต
5. บทสรุป
เอตทัคคบาลีในพระไตรปิฎก เล่มที่ 20 พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 12 อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต เป็นหมวดธรรมที่มีความสำคัญในการยกย่องบุคคลที่มีคุณธรรมความเป็นเลิศในด้านต่าง ๆ ซึ่งมีความสัมพันธ์อย่างลึกซึ้งกับพุทธสันติวิธี โดยทำหน้าที่เป็นแรงบันดาลใจและเป็นต้นแบบในการสร้างสังคมที่สงบสุข ผ่านการปลูกฝังคุณธรรมและการปฏิบัติธรรมตามแบบอย่างที่ดีงามนี้
เอกสารอ้างอิง
พระไตรปิฎก ฉบับภาษาบาลี เล่มที่ 20 พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 12 อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต
อรรถกถา อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต ฉบับมหาจุฬาฯ
พระไตรปิฎกภาษาบาลี (PALI ROMAN TEXTS)
ธรรมวิจัยเกี่ยวกับเอตทัคคะในพุทธธรรม
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น