วิเคราะห์ ปฐมปัณณาสก์ ในพระไตรปิฎกเล่มที่ 20 พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 12 อังคุตตรนิกาย ทุกนิบาต ในปริบทพุทธสันติวิธี
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ "ปฐมปัณณาสก์" ซึ่งปรากฏอยู่ในพระไตรปิฎกเล่มที่ 20 พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 12 อังคุตตรนิกาย ทุกนิบาต โดยเจาะลึกเนื้อหาของแต่ละวรรค ได้แก่ กัมมกรณวรรค, อธิกรณวรรค, พาลวรรค, สมจิตตวรรค และปริสวรรค โดยศึกษาทั้งภาษาบาลี ฉบับ PALI ROMAN และคำอธิบายตามอรรถกถา ในปริบทของพุทธสันติวิธี ซึ่งเป็นแนวทางการสร้างความสงบสุขทั้งในระดับบุคคลและสังคมผ่านหลักธรรมคำสอนที่มีความสำคัญยิ่ง
1. บทนำ
พระไตรปิฎกเป็นแหล่งรวมคำสอนสำคัญในพระพุทธศาสนา "ทุกนิบาต" ในอังคุตตรนิกาย เป็นการจัดหมวดหมู่หลักธรรมที่ประกอบด้วยข้อธรรม 2 ประการ ซึ่งเป็นการเน้นย้ำคุณค่าและความสำคัญของการปฏิบัติธรรม โดยเฉพาะ "ปฐมปัณณาสก์" ซึ่งรวบรวมหมวดพระสูตรสำคัญ 5 หมวด ได้แก่ กัมมกรณวรรค, อธิกรณวรรค, พาลวรรค, สมจิตตวรรค และปริสวรรค ที่มีสาระสำคัญในการนำพาสู่ความสงบสุข
2. การวิเคราะห์ปฐมปัณณาสก์
2.1 กัมมกรณวรรค
เนื้อหาภาษาบาลี:
"Dvīhi bhikkhave, dhammehi samannāgato..."
ความหมาย: ผู้ประกอบกรรมดี 2 ประการ ได้แก่ กรรมกายสุจริต และกรรมวจีสุจริต
คำอธิบายจากอรรถกถา: การกระทำที่ดีทางกายและวาจาเป็นรากฐานของการประพฤติชอบ ช่วยสร้างความสงบสุขในหมู่ชน
2.2 อธิกรณวรรค
เนื้อหาภาษาบาลี:
"Dvīhi bhikkhave, dhammehi samannāgato bhikkhu..."
ความหมาย: ภิกษุผู้มีคุณสมบัติ 2 ประการ ได้แก่ การจัดการข้อพิพาทอย่างถูกธรรม และการวินิจฉัยปัญหาอย่างยุติธรรม
คำอธิบายจากอรรถกถา: หลักธรรมนี้ชี้ให้เห็นวิธีการจัดการปัญหาที่นำไปสู่ความสมานฉันท์
2.3 พาลวรรค
เนื้อหาภาษาบาลี:
"Dvīhi bhikkhave, dhammehi samannāgato bālo..."
ความหมาย: ผู้โง่เขลา 2 ประการ ได้แก่ การกระทำที่เป็นอกุศลและการไม่ยอมรับคำแนะนำที่ถูกต้อง
คำอธิบายจากอรรถกถา: หลักธรรมนี้เตือนให้เห็นโทษของการกระทำผิดและการขาดปัญญา
2.4 สมจิตตวรรค
เนื้อหาภาษาบาลี:
"Dvīhi bhikkhave, dhammehi samannāgato..."
ความหมาย: ผู้มีจิตใจสมดุล 2 ประการ ได้แก่ การควบคุมอารมณ์ และการทำจิตให้สงบด้วยสมาธิ
คำอธิบายจากอรรถกถา: จิตที่สมดุลย่อมนำไปสู่ปัญญาและความสุข
2.5 ปริสวรรค
เนื้อหาภาษาบาลี:
"Dvīhi bhikkhave, dhammehi samannāgato parisā..."
ความหมาย: หมู่ชนที่ดีมีคุณธรรม 2 ประการ ได้แก่ ความสามัคคีและความเคารพในธรรม
คำอธิบายจากอรรถกถา: ความสามัคคีเป็นพลังที่นำไปสู่การอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุข
3. ปริบทพุทธสันติวิธี
พุทธสันติวิธี คือ แนวทางการสร้างความสงบสุขภายใต้หลักธรรมคำสอนในพระพุทธศาสนา โดย "ปฐมปัณณาสก์" สามารถนำมาประยุกต์ใช้ในบริบทสมัยใหม่ ดังนี้:
กรรมกายสุจริตและวจีสุจริต: ส่งเสริมให้เกิดการกระทำและคำพูดที่ดี ลดความขัดแย้งในสังคม
การจัดการข้อพิพาทอย่างถูกธรรม: เป็นแนวทางแก้ไขปัญหาอย่างยุติธรรม สร้างความสงบสุข
การละอกุศลกรรม: ลดการกระทำที่เป็นโทษและสร้างสำนึกในคุณธรรม
การทำจิตใจสมดุล: ฝึกสมาธิและสติ เพื่อนำจิตใจไปสู่ความสงบ
ความสามัคคีในหมู่ชน: สร้างสังคมที่มีความเคารพและความเข้าใจซึ่งกันและกัน
4. สรุป
บทความนี้ได้วิเคราะห์ "ปฐมปัณณาสก์" ในพระไตรปิฎกเล่มที่ 20 ซึ่งประกอบด้วย 5 หมวด ได้แก่ กัมมกรณวรรค, อธิกรณวรรค, พาลวรรค, สมจิตตวรรค และปริสวรรค ซึ่งมีสาระสำคัญในการสร้างจิตใจที่สงบสุข และส่งเสริมพุทธสันติวิธีให้เกิดขึ้นในสังคม ผ่านการปฏิบัติธรรมที่ถูกต้องและสมบูรณ์
คำสำคัญ: ปฐมปัณณาสก์, พระไตรปิฎก, อังคุตตรนิกาย, พุทธสันติวิธี, ปริยัติธรรม
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น