วิเคราะห์ ๘. อามกธัญญเปยยาล ทุติยวรรค ในพระไตรปิฎกเล่มที่ 19 พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 11 สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค สัจจสังยุตต์ ในปริบทพุทธสันติวิธี
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์สาระสำคัญของ ศ. อามกธัญญเปยยาล ทุติยวรรค ซึ่งอยู่ในพระไตรปิฎก เล่มที่ 19 พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 11 สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค สัจจสังยุตต์ โดยนำมาพิจารณาผ่านพุทธสันติวิธี แนวคิดที่เชื่อมโยงการยุติความขัดแย้ง และเสริมสร้างความสงบสุขโดยใช้หลักธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงไว้ในพระสูตรทั้ง 10 อันได้แก่ ปาณาติปาตสูตร, อทินนาทานสูตร, กาเมสุมิจฉาจารสูตร, มุสาวาทสูตร, เปสุญญสูตร, ผรุสสูตร, สัมผัปปลาปสูตร, พีชสูตร, วิกาลโภชนสูตร และคันธวิเลปนสูตร บทความนี้จะวิเคราะห์ทั้งในเชิงเนื้อหาเชิงลึกและความหมายทางพุทธศาสนาศึกษา โดยอาศัยทั้งฉบับภาษาบาลี (PALI ROMAN), ฉบับมหาจุฬาฯ และอรรถกถาประกอบการอธิบาย เพื่อให้เห็นความเชื่อมโยงของหลักธรรมเหล่านี้ในมิติของการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งและสร้างสันติสุขในสังคม
บทนำ
พระไตรปิฎก ถือเป็นคัมภีร์หลักที่รวบรวมพระธรรมวินัย ซึ่งพระพุทธเจ้าทรงแสดงเพื่อโปรดสัตว์ในแง่มุมต่าง ๆ โดยเฉพาะใน สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค สัจจสังยุตต์ ซึ่งเป็นการรวมกลุ่มพระสูตรที่เกี่ยวข้องกับความจริงอันประเสริฐ (อริยสัจ 4) อันเป็นหลักธรรมสำคัญในพระพุทธศาสนา อามกธัญญเปยยาล ทุติยวรรค เป็นหมวดที่ว่าด้วยการประพฤติในทางทุจริตทางกาย วาจา และใจ ซึ่งถูกแสดงผ่านพระสูตรสำคัญทั้ง 10 เรื่อง ในบทความนี้จะมุ่งเน้นการวิเคราะห์พระสูตรเหล่านี้ในบริบทพุทธสันติวิธี โดยเน้นหลักธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงสอนเพื่อแก้ไขพฤติกรรมที่เป็นเหตุแห่งความขัดแย้งและบ่มเพาะความสงบสุขในสังคม
สาระสำคัญของ ๘. อามกธัญญเปยยาล ทุติยวรรค
1. ปาณาติปาตสูตร
กล่าวถึงการละเว้นจากการฆ่าสัตว์ การไม่เบียดเบียนชีวิตผู้อื่นเป็นพื้นฐานสำคัญในการสร้างความสงบสุข
ในมุมมองพุทธสันติวิธี: การไม่เบียดเบียนนำไปสู่การสร้างเมตตา กรุณา ซึ่งเป็นคุณธรรมที่สามารถระงับความขัดแย้งได้
2. อทินนาทานสูตร
กล่าวถึงการละเว้นจากการลักขโมย หรือการถือเอาสิ่งของที่เจ้าของมิได้ให้
ในบริบทพุทธสันติวิธี: หลักความซื่อสัตย์สุจริตและการเคารพสิทธิผู้อื่น เป็นแนวทางสร้างความไว้วางใจในสังคม
3. กาเมสุมิจฉาจารสูตร
กล่าวถึงการไม่ประพฤติผิดในกาม การสำรวมในความประพฤติทางเพศ
ในพุทธสันติวิธี: การรักษาความสัมพันธ์ที่ถูกต้อง เป็นรากฐานในการสร้างความมั่นคงทางสังคมและครอบครัว
4. มุสาวาทสูตร
กล่าวถึงการละเว้นจากการพูดเท็จ การพูดแต่คำสัตย์
ในบริบทพุทธสันติวิธี: การสื่อสารด้วยความจริงใจ ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจอันดีระหว่างกัน
5. เปสุญญสูตร
กล่าวถึงการละเว้นจากการพูดส่อเสียด การไม่ยุยงให้แตกแยก
แนวทางพุทธสันติวิธี: การไม่พูดส่อเสียดช่วยป้องกันความขัดแย้ง และส่งเสริมความสามัคคีในสังคม
6. ผรุสสูตร
กล่าวถึงการละเว้นจากการพูดคำหยาบ การใช้วาจาสุภาพ
ในบริบทพุทธสันติวิธี: การพูดจาไพเราะและสุภาพนำไปสู่ความสงบสุขในสังคม
7. สัมผัปปลาปสูตร
กล่าวถึงการละเว้นจากการพูดเพ้อเจ้อ และการพูดในสิ่งที่มีประโยชน์
ในพุทธสันติวิธี: การสื่อสารอย่างมีสาระ ช่วยสร้างคุณค่าแก่ผู้ฟังและสังคม
8. พีชสูตร
กล่าวถึงการงดเว้นจากการบริโภคสิ่งที่ไม่สมควร เช่น อาหารที่เป็นเหตุให้เกิดโทษ
แนวคิดพุทธสันติวิธี: การสำรวมในปัจจัยสี่ เป็นการบ่มเพาะวินัยและการพึ่งตนเองอย่างมีเหตุผล
9. วิกาลโภชนสูตร
กล่าวถึงการงดเว้นจากการบริโภคอาหารในเวลาวิกาล
ในบริบทพุทธสันติวิธี: การมีวินัยในการดำเนินชีวิต ช่วยเสริมสร้างสมาธิและสติ
10. คันธวิเลปนสูตร
กล่าวถึงการงดเว้นจากการใช้เครื่องหอม เครื่องประดับที่ฟุ่มเฟือย
ในพุทธสันติวิธี: หลักความพอเพียงและการสันโดษ นำไปสู่ความสงบภายในและลดความโลภในสังคม
การวิเคราะห์ในปริบทพุทธสันติวิธี
จากพระสูตรทั้ง 10 ใน อามกธัญญเปยยาล ทุติยวรรค สามารถวิเคราะห์ได้ว่า พระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมเพื่อชี้ให้เห็นถึงการแก้ไขพฤติกรรมที่เป็นต้นเหตุแห่งความขัดแย้ง ได้แก่ การเบียดเบียน การไม่เคารพสิทธิของผู้อื่น การพูดจาที่เป็นโทษ และการประพฤติฟุ่มเฟือยเกินความจำเป็น แนวคิดพุทธสันติวิธีจึงเน้นการขัดเกลาความประพฤติในทางทุจริต ด้วยการส่งเสริมคุณธรรม อาทิ เมตตา ความซื่อสัตย์ และความสำรวม เพื่อสร้างความสงบสุขทั้งในระดับปัจเจกและสังคมโดยรวม
สรุป
บทความนี้ได้นำเสนอการวิเคราะห์พระสูตรใน อามกธัญญเปยยาล ทุติยวรรค ผ่านมุมมองพุทธสันติวิธี โดยเน้นถึงหลักธรรมที่ช่วยขัดเกลาพฤติกรรมมนุษย์ให้สอดคล้องกับสันติภาพทั้งภายในตนเองและภายนอกในสังคม การละเว้นจากการกระทำที่เป็นโทษทางกาย วาจา และใจ เป็นแนวทางสำคัญในการแก้ไขความขัดแย้ง และสร้างความสงบสุขอย่างยั่งยืนในโลกปัจจุบัน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น