วันพุธที่ 29 มกราคม พ.ศ. 2568

วิเคราะห์ พาเวรุชาดกเสื่อมลาภสักการะ

   วิเคราะห์ พาเวรุชาดก ในปริบทพุทธสันติวิธี: หลักธรรมและการประยุกต์ใช้

บทนำ

พาเวรุชาดก ปรากฏอยู่ในพระไตรปิฎกเล่มที่ 27 พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 19 ขุททกนิกาย ชาดก จตุกกนิบาตชาดก หมวดโกกิลวรรค ซึ่งเป็นชาดกที่สะท้อนถึงการเปลี่ยนแปลงของลาภสักการะจากบุคคลหนึ่งไปสู่อีกบุคคลหนึ่งเมื่อมีผู้มีคุณธรรมและปัญญาสูงสุดปรากฏขึ้น บทความนี้จะวิเคราะห์พาเวรุชาดกในปริบทของพุทธสันติวิธี โดยเน้นที่หลักธรรมและการประยุกต์ใช้ในบริบททางสังคมและการสร้างสันติภาพ

เนื้อหาของพาเวรุชาดก

พาเวรุชาดกนำเสนอเรื่องราวของการเสื่อมลาภสักการะของพวกเดียรถีย์เมื่อพระพุทธเจ้าปรากฏขึ้น เปรียบเทียบกับนกกาและนกยูง ดังความว่า:

  • ข้อ 654-655: ก่อนที่นกยูงจะมาถึง ชาวเมืองบูชากาด้วยเนื้อและผลไม้ แต่เมื่อใดที่นกยูงซึ่งมีเสียงไพเราะและสง่างามมาถึง ลาภสักการะของกาก็เสื่อมไป

  • ข้อ 656-657: เปรียบเทียบกับพระพุทธเจ้า ก่อนที่พระองค์จะอุบัติขึ้น ประชาชนบูชาสมณพราหมณ์และพวกเดียรถีย์ แต่เมื่อพระพุทธเจ้าทรงประกาศพระธรรมแล้ว ลาภสักการะของพวกเดียรถีย์ก็เสื่อมไป

พาเวรุชาดกในปริบทของพุทธสันติวิธี

พุทธสันติวิธีเป็นแนวคิดที่อาศัยหลักธรรมเพื่อสร้างสันติภาพและความสมานฉันท์ พาเวรุชาดกสามารถนำมาวิเคราะห์ในมิติของพุทธสันติวิธีได้ดังนี้:

  1. หลักแห่งสัจธรรมและความจริง

    • พาเวรุชาดกแสดงให้เห็นว่าความจริงย่อมได้รับการยอมรับเมื่อปรากฏขึ้น เช่นเดียวกับการที่พระพุทธเจ้าอุบัติขึ้นและเผยแผ่พระธรรม ชาวพุทธสามารถนำแนวคิดนี้มาใช้ในการเผยแผ่สัจธรรมเพื่อสร้างสันติภาพและความเข้าใจในสังคม

  2. การเปลี่ยนผ่านจากสิ่งที่ด้อยคุณภาพไปสู่สิ่งที่ดียิ่งขึ้น

    • เปรียบเสมือนการแทนที่ของกาด้วยนกยูง ซึ่งมีคุณสมบัติที่ดีกว่า การเปลี่ยนผ่านทางสังคมและวัฒนธรรมควรอยู่บนพื้นฐานของปัญญาและศีลธรรม เช่นเดียวกับการสร้างสังคมที่สงบสุขโดยใช้หลักแห่งธรรมเป็นแกนกลาง

  3. การลดความยึดมั่นถือมั่นในลาภสักการะ

    • การเสื่อมของลาภสักการะของพวกเดียรถีย์สะท้อนถึงความไม่เที่ยงของโลกธรรม (ลาภ-เสื่อมลาภ) สังคมควรตระหนักถึงความไม่จีรังของสถานะและอำนาจ และมุ่งเน้นที่การพัฒนาทางจิตใจมากกว่าการยึดติดกับวัตถุ

  4. การเผยแผ่ธรรมเป็นหนทางสู่สันติภาพ

    • เมื่อพระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรม ความเข้าใจที่แท้จริงเกิดขึ้น และทำให้ประชาชนหันมานับถือพระธรรม การสร้างสันติภาพควรอาศัยการศึกษาและการเผยแผ่หลักธรรมที่ถูกต้อง เพื่อให้เกิดความเข้าใจและการยอมรับในระดับสากล

การประยุกต์ใช้พาเวรุชาดกในสังคมปัจจุบัน

  1. ในมิติทางการศึกษา: สามารถนำแนวคิดจากพาเวรุชาดกมาสอนเรื่องความสำคัญของสัจธรรมและศีลธรรมในการดำเนินชีวิต

  2. ในมิติทางสังคม: สามารถนำมาใช้ในการส่งเสริมการอยู่ร่วมกันอย่างสันติผ่านการยอมรับความเปลี่ยนแปลงและการลดอัตตา

  3. ในมิติทางการเมือง: สามารถใช้เป็นแนวทางในการส่งเสริมภาวะผู้นำที่ยึดหลักคุณธรรมและปัญญามากกว่าการแสวงหาผลประโยชน์ส่วนตน

บทสรุป

พาเวรุชาดกเป็นชาดกที่มีคุณค่าเชิงปรัชญาและสังคม สะท้อนให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงของลาภสักการะเมื่อมีผู้มีปัญญาปรากฏขึ้น ซึ่งสามารถนำมาประยุกต์ใช้ในพุทธสันติวิธีและการสร้างสังคมที่สงบสุขได้อย่างเป็นรูปธรรม โดยเน้นที่สัจธรรม การลดอัตตา และการเผยแผ่ธรรมเป็นหลักสำคัญในการนำไปสู่สันติภาพที่ยั่งยืน

 วิเคราะห์ พาเวรุชาดก  ในพระไตรปิฎกเล่มที่ 27  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่  19  ขุททกนิกาย  ชาดก จตุกกนิบาตชาดก  ๔. โกกิลวรรค  ที่ประกอบด้วย  

 ๙. พาเวรุชาดก

ว่าด้วยพวกเดียรถีย์เสื่อมลาภสักการะ

             [๖๕๔] เพราะยังไม่เห็นนกยูงซึ่งมีหงอน มีเสียงไพเราะ ชนทั้งหลายจึงพากัน

                          บูชากาในที่นั้น ด้วยเนื้อ และผลไม้.

             [๖๕๕] แต่เมื่อใด นกยูงตัวสมบูรณ์ไปด้วยเสียงมายังพาเวฬุรัฐ เมื่อนั้น ลาภ

                          และสักการะของกาก็เสื่อมไป.

             [๖๕๖] พระพุทธเจ้าผู้เป็นพระธรรมราชา ส่องแสงสว่าง ยังไม่เสด็จอุบัติขึ้น

                          เพียงใด ชนทั้งหลายก็พากันบูชาสมณพราหมณ์เหล่าอื่นอยู่เป็นอันมาก

                          เพียงนั้น.

             [๖๕๗] แต่เมื่อใด พระพุทธเจ้าผู้มีพระสุรเสียงอันไพเราะ ได้ทรงแสดงธรรม

                          แล้ว เมื่อนั้น ลาภและสักการะของพวกเดียรถีย์ก็เสื่อมไป.

ในปริบทพุทธสันติวิธี: หลักธรรม ประยุกต์ใช้" โดยใช้สาระสำคัญของ พาเวรุชาดก    ในพระไตรปิฎกเล่มที่ 27  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่  19  ขุททกนิกาย  ชาดกจตุกกนิบาตชาดก  ๔. โกกิลวรรค

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น

เพลง: โขงไหลลั่น ธรรมนำใจ

                   ເນື້ອເພງ : ດຣ.ສົມພົງສ໌,AI ທຳນອງ - ຮ້ອງໂດຍ : suno   คลิกฟังเพลงที่นี่ (Verse 1)  โขงไหลลั่ง น้ำใจเปี่ยมล้น ฮวมกันน้อยจนใหญ...