ช่วยเขียนบทความทางวิชาการ เรื่องวิเคราะห์ ธูมการีชาดก ในพระไตรปิฎกเล่มที่ 27 พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 19 ขุททกนิกาย ชาดก สัตตกนิบาตชาดก ๒. คันธารวรรค ที่ประกอบด้วย
๘. ธูมการีชาดก
เศร้าโศกเพราะได้ใหม่ลืมเก่า
[๑๐๙๓] พระเจ้ายุธิฏฐิละผู้ทรงพอพระทัยในธรรม ได้ตรัสถามวิธูรบัณฑิตว่า ดูกร
พราหมณ์ ท่านรู้บ้างไหมว่า ใครผู้เดียวเศร้าโศกเป็นอันมาก?
[๑๐๙๔] พราหมณ์วาเสฏฐโคตรผู้เป็นใหญ่ในฝูงแพะมากด้วยกัน ไม่เกียจคร้านทั้ง
กลางคืนกลางวัน เมื่ออยู่ในป่า ได้ก่อไฟให้เกิดควัน.
[๑๐๙๕] ชะมดทั้งหลายถูกเหลือบยุงรบกวน ก็พากันเข้าไปอาศัยอยู่ในสำนักของ
พราหมณ์ธูมการีตลอดฤดูฝน เพราะกลิ่นควันของพราหมณ์นั้น.
[๑๐๙๖] พราหมณ์นั้นเอาใจใส่อยู่กับพวกชะมด ไม่เอาใจใส่ถึงพวกแพะ ว่าจะ
มาเข้าคอกหรือไม่มา แพะของเขาเหล่านั้นได้หายไป.
[๑๐๙๗] พอถึงสารทสมัย และในป่ามียุงซาลงแล้ว พวกชะมดก็พากันเข้าไปสู่
ภูเขาทางที่กันดาร และต้นแม่น้ำทั้งหลาย ฯ
[๑๐๙๘] พราหมณ์เห็นพวกชะมดหนีไปหมด และแพะทั้งหลายหายไป ก็ซูบผอม
มีผิวพรรณซูบซีด เป็นโรคผอมเหลือง.
[๑๐๙๙] เป็นอย่างนี้แหละ ผู้ใดละเลยคนเก่าเสียมากระทำความรักกับคนใหม่
ผู้นั้นเป็นคนเดียว เศร้าโศกอยู่มาก เหมือนพราหมณ์ธูมการี ฉะนั้น.
ในปริบทพุทธสันติวิธี: หลักธรรม ประยุกต์ใช้" โดยใช้สาระสำคัญของ ธูมการีชาดก ในพระไตรปิฎกเล่มที่ 27 พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 19 ขุททกนิกาย ชาดก สัตตกนิบาตชาดก
๒. คันธารวรรค
วิเคราะห์ธูมการีชาดกในปริบทพุทธสันติวิธี: หลักธรรมและการประยุกต์ใช้
บทคัดย่อ
ธูมการีชาดก ซึ่งปรากฏในพระไตรปิฎกเล่มที่ 27 พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 19 ขุททกนิกาย ชาดก สัตตกนิบาตชาดก คันธารวรรค เป็นชาดกที่ให้คติเตือนใจเกี่ยวกับการละเลยสิ่งเก่าเพื่อแสวงหาสิ่งใหม่ และผลกระทบที่เกิดขึ้นต่อบุคคลผู้กระทำ การศึกษาชาดกนี้ในปริบทของพุทธสันติวิธีช่วยให้เข้าใจถึงหลักธรรมที่สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน เพื่อสร้างสมดุลในความสัมพันธ์และการดำรงชีวิตอย่างมีสติ
๑. บทนำ
พุทธสันติวิธีเป็นแนวทางการดำเนินชีวิตที่นำพาสู่ความสงบและปัญญา โดยอาศัยหลักธรรมในพระพุทธศาสนาเป็นแนวทางปฏิบัติ ธูมการีชาดกเป็นตัวอย่างของหลักธรรมที่แสดงถึงผลของการละเลยสิ่งเก่าเพื่อหาสิ่งใหม่ ซึ่งส่งผลให้เกิดความทุกข์แก่ผู้กระทำ การศึกษาชาดกนี้ช่วยให้เข้าใจถึงความสำคัญของความสมดุลในชีวิตและแนวทางการนำไปใช้ในเชิงสังคม
๒. สาระสำคัญของธูมการีชาดก
ในชาดกนี้ พระเจ้ายุธิฏฐิละทรงถามวิธูรบัณฑิตว่า "ใครผู้เดียวเศร้าโศกเป็นอันมาก" ซึ่งวิธูรบัณฑิตได้ยกตัวอย่างของพราหมณ์ธูมการี ซึ่งในฤดูฝนได้ละเลยแพะของตนเพื่อให้ความสนใจกับชะมดที่เข้ามาอาศัยควันไฟของตนเพื่อหลบเหลือบยุง แต่เมื่อฤดูฝนสิ้นสุด ชะมดต่างพากันจากไป ขณะเดียวกัน แพะของพราหมณ์ก็หายไปหมด ทำให้พราหมณ์ต้องตกอยู่ในความเศร้าโศก
เนื้อหาของชาดกนี้สะท้อนหลักธรรมสำคัญ ได้แก่
อนิจจตา (ความไม่เที่ยง) สิ่งต่าง ๆ ในโลกเปลี่ยนแปลงเสมอ
อัตตานุทัย (ความไม่ประมาท) การละเลยสิ่งที่มีคุณค่าอาจนำไปสู่ความสูญเสีย
สมถะและวิปัสสนา การมีสติและปัญญาในการเลือกปฏิบัติ
๓. ธูมการีชาดกในบริบทของพุทธสันติวิธี
พุทธสันติวิธีเน้นให้บุคคลดำเนินชีวิตด้วยความเข้าใจและเมตตา ธูมการีชาดกสามารถนำมาประยุกต์ใช้เพื่อสร้างความสมดุลในชีวิตและความสัมพันธ์ ดังนี้
ในครอบครัว: ควรรักษาสายสัมพันธ์เดิมให้มั่นคง แม้จะมีสิ่งใหม่เข้ามา
ในการทำงาน: การละเลยลูกค้าเก่าหรือลูกน้องเก่าอาจทำให้เสียความสัมพันธ์ที่มีคุณค่า
ในสังคม: การให้ความสนใจต่อสิ่งใหม่โดยไม่เห็นคุณค่าของสิ่งเก่าอาจทำให้เกิดปัญหาทางสังคม
๔. บทสรุป
ธูมการีชาดกเป็นเครื่องเตือนใจเกี่ยวกับความสำคัญของความสมดุลในการดำเนินชีวิต การรักษาคุณค่าของสิ่งที่มีอยู่และไม่ละเลยสิ่งเก่าเพื่อหาสิ่งใหม่ เป็นแนวทางที่สอดคล้องกับพุทธสันติวิธี การประยุกต์ใช้หลักธรรมนี้ช่วยให้เราสามารถดำเนินชีวิตอย่างมีสติ และสร้างสังคมที่สงบสุขและมั่นคงได้
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น