วันพฤหัสบดีที่ 30 มกราคม พ.ศ. 2568

วิเคราะห์ จุลลธรรมปาลชาดก มีพระราชโองการให้ประหารชีวิต

 วิเคราะห์จุลลธรรมปาลชาดกในบริบทพุทธสันติวิธี: หลักธรรมและการประยุกต์ใช้

บทนำ จุลลธรรมปาลชาดก เป็นชาดกเรื่องหนึ่งที่ปรากฏในพระไตรปิฎก เล่มที่ 27 พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 19 ขุททกนิกาย ชาดก ปัญจกนิบาตชาดก 1. มณิกุณฑลวรรค ซึ่งเน้นแสดงความรักของแม่ที่มีต่อลูกอย่างลึกซึ้ง และสะท้อนหลักธรรมในพุทธศาสนา โดยเฉพาะในประเด็นของสันติวิธีและความเสียสละ บทความนี้จะวิเคราะห์ชาดกเรื่องนี้ในบริบทของพุทธสันติวิธี โดยอธิบายสาระสำคัญและแนวทางการประยุกต์ใช้ในสังคมปัจจุบัน

สาระสำคัญของจุลลธรรมปาลชาดก จุลลธรรมปาลชาดกกล่าวถึงธรรมปาลกุมาร ซึ่งเป็นพระราชโอรสของพระเจ้ามหาปตาปะ พระองค์มีพระอัครมเหสีที่รักและห่วงใยพระโอรสอย่างลึกซึ้ง แต่ด้วยเหตุการณ์และความขัดแย้งบางประการ พระเจ้ามหาปตาปะทรงมีพระราชโองการให้ประหารชีวิตธรรมปาลกุมาร พระราชมารดาพยายามอ้อนวอนขอให้พระราชาสังหารตนแทน แต่ไม่มีผู้ใดห้ามปรามพระราชาได้ เหตุการณ์นี้แสดงให้เห็นถึงความรักของมารดาที่มีต่อลูกอย่างไม่มีเงื่อนไขและสะท้อนถึงปัญหาของอำนาจและความรุนแรงในสังคมโบราณ

หลักธรรมในพุทธสันติวิธีที่สะท้อนในชาดก

  1. อหิงสา (ความไม่เบียดเบียน)

    • พระราชมารดาพยายามห้ามไม่ให้เกิดการเบียดเบียนธรรมปาลกุมาร และเสนอให้ลงโทษตนเองแทน แสดงให้เห็นถึงความเมตตาและการไม่ใช้ความรุนแรงซึ่งเป็นหลักสำคัญของพุทธสันติวิธี

  2. กรุณา (ความปรารถนาให้ผู้อื่นพ้นทุกข์)

    • ความรักและเสียสละของพระราชมารดาสะท้อนถึงหลักกรุณา โดยแสดงให้เห็นว่าความรักแท้จริงนำไปสู่การปกป้องและดูแลผู้อื่น

  3. ขันติ (ความอดทนอดกลั้น)

    • แม้ว่าพระราชมารดาจะต้องเผชิญกับความทุกข์จากการสูญเสียพระโอรส แต่ก็ยังแสดงความอดทนและอ่อนโยน ซึ่งเป็นคุณธรรมสำคัญที่ช่วยให้เกิดสันติในสังคม

  4. อุปายโกศล (ปัญญาในการแก้ปัญหาอย่างสันติ)

    • หากพิจารณาในแง่พุทธสันติวิธี เหตุการณ์ในชาดกนี้สะท้อนให้เห็นถึงความจำเป็นของการมีที่ปรึกษาหรือผู้ที่สามารถแนะนำทางออกที่ไม่ใช้ความรุนแรงให้แก่ผู้มีอำนาจ ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการสร้างสังคมที่สงบสุข

การประยุกต์ใช้ในสังคมปัจจุบัน

  1. การส่งเสริมวัฒนธรรมแห่งความเมตตาและไม่ใช้ความรุนแรง

    • เรื่องราวของจุลลธรรมปาลชาดกสามารถนำมาใช้เป็นสื่อในการสอนเยาวชนเกี่ยวกับความสำคัญของอหิงสาและความเมตตาต่อเพื่อนมนุษย์

  2. การใช้สันติวิธีในการแก้ไขความขัดแย้ง

    • สังคมปัจจุบันยังคงเผชิญกับความขัดแย้งในระดับครอบครัว ชุมชน และระดับประเทศ บทเรียนจากชาดกสามารถนำมาเป็นตัวอย่างในการหลีกเลี่ยงการใช้ความรุนแรงและส่งเสริมแนวทางเจรจาและปรองดอง

  3. การเสริมสร้างภาวะผู้นำที่มีเมตตาธรรม

    • จุลลธรรมปาลชาดกสะท้อนให้เห็นว่าผู้ปกครองที่ขาดที่ปรึกษาที่ดีอาจตัดสินใจด้วยอารมณ์มากกว่าปัญญา ดังนั้นผู้นำในยุคปัจจุบันควรมีที่ปรึกษาที่สามารถชี้แนะแนวทางที่ถูกต้องและมีคุณธรรม

สรุป จุลลธรรมปาลชาดกเป็นเรื่องราวที่มีคุณค่าทางจริยธรรมและสามารถนำมาประยุกต์ใช้ในการส่งเสริมพุทธสันติวิธีในสังคมปัจจุบัน หลักธรรมเช่น อหิงสา กรุณา ขันติ และอุปายโกศล สามารถเป็นแนวทางสำคัญในการสร้างสังคมที่สงบสุขและปราศจากความรุนแรง การศึกษาชาดกเรื่องนี้ช่วยให้เข้าใจถึงบทบาทของความรัก ความเมตตา และปัญญาในการแก้ไขปัญหาอย่างสันติ และเป็นแรงบันดาลใจให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในเชิงบวกต่อสังคมและมนุษยชาติโดยรวม

 วิเคราะห์ จุลลธรรมปาลชาดก   ในพระไตรปิฎกเล่มที่ 27  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่  19  ขุททกนิกาย  ชาดก ปัญจกนิบาตชาดก ๑. มณิกุณฑลวรรค  ที่ประกอบด้วย  

 ๘. จุลลธรรมปาลชาดก

ความรักของแม่ที่มีต่อลูก

             [๗๓๗] หม่อมฉันผู้เดียวที่ตัดความเจริญ กระทำความผิดต่อพระเจ้ามหาปตาปะ

                          ข้าแต่สมมติเทพ ขอพระองค์ได้ทรงพระกรุณาโปรดปล่อยธรรมปาล-

                          กุมารนี้เสียเถิด โปรดรับสั่งให้ตัดมือของหม่อมฉันเถิด.

             [๗๓๘] หม่อมฉันผู้เดียวที่ตัดความเจริญ กระทำความผิดต่อพระเจ้ามหาปตาปะ

                          ข้าแต่สมมติเทพ ขอพระองค์ได้ทรงพระกรุณาโปรดปล่อยธรรมปาลกุมาร

                          นี้เสียเถิด โปรดรับสั่งให้ตัดเท้าของหม่อมฉันเถิด.

             [๗๓๙] หม่อมฉันผู้เดียวที่ตัดความเจริญ กระทำความผิดต่อพระเจ้ามหาปตาปะ

                          ข้าแต่สมมติเทพ ขอพระองค์ได้ทรงพระกรุณาโปรดปล่อยธรรมปาลกุมาร

                          นี้เสียเถิด โปรดรับสั่งให้ตัดศีรษะของหม่อมฉันเถิด.

             [๗๔๐] ใครๆ ผู้เป็นมิตร และอำมาตย์ของพระราชานี้ ที่มีใจดี คงจะไม่มีแน่

                          นอน ผู้ที่จะทูลห้ามพระราชาว่า อย่าทรงปลงพระชนม์พระราชบุตรซึ่ง

                          เกิดแต่พระอุระเสียเลย ก็ไม่มี.

             [๗๔๑] ใครๆ ผู้เป็นมิตรและพระญาติของพระราชานี้ ที่มีใจดี คงจะไม่มีแน่

                          นอน ผู้ที่จะทูลห้ามพระราชาว่า อย่าทรงปลงพระชนม์พระราชบุตรที่

                          เกิดจากพระองค์เสียเลย ก็ไม่มี.

             [๗๔๒] แขนของธรรมปาลกุมารผู้เป็นทายาทแห่งแผ่นดิน อันลูบไล้ด้วยแก่น

                          จันทน์แดง มาขาดไปเสีย ข้าแต่สมมติเทพ ชีวิตของหม่อมฉันก็คงจะ

                          ดับไป


ในปริบทพุทธสันติวิธี: หลักธรรม ประยุกต์ใช้" โดยใช้สาระสำคัญของ จุลลธรรมปาลชาดก     ในพระไตรปิฎกเล่มที่ 27  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่  19  ขุททกนิกาย  ชาดก ปัญจกนิบาตชาดก

๑. มณิกุณฑลวรรค

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น

เพลง: โขงไหลลั่น ธรรมนำใจ

                   ເນື້ອເພງ : ດຣ.ສົມພົງສ໌,AI ທຳນອງ - ຮ້ອງໂດຍ : suno   คลิกฟังเพลงที่นี่ (Verse 1)  โขงไหลลั่ง น้ำใจเปี่ยมล้น ฮวมกันน้อยจนใหญ...