วันที่ 31 มี.ค. 67 พระมหาวัฒนา ปญฺญาทีโป, ป.ธ.9, ดร. อาจารย์ประจำหลักสูตร บาลีพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ได้โพสต์เฟชบุ๊คส่วนตัว “Wat Pan Ken” ตั้งคำถามว่า หลักสูตรบาลีสนามหลวง เรียนพระไตรปิฎก เล่มไหน หน้าไหน ซึ่งสรุปความว่า พระไตรปิฎก มี 27,289 หน้า หลักสูตรบาลีสนามหลวง เรียน 149 หน้า คิดเป็น 0.54% ของจำนวนหน้า หรือ คิดเป็น 0.44% ของจำนวน 45 เล่ม พร้อมฝาก “แม่กองบาลี” พิจารณา โดยมีรายละเอียดดังนี้ หลักสูตรบาลีสนามหลวง เรียนพระไตรปิฎก เล่มไหน หน้าไหน
ก.พระวินัยปิฎก เล่ม 8 เล่ม ไม่ได้เรียนแม้แต่เล่มเดียว
1.มหาวิภังค์ ภาค ๑ มี 484 หน้า 2.มหาวิภังค์ ภาค ๒ มี 737 หน้า 3.ภิกขุนีวิภังค์ 401 4.มหาวรรค ภาค ๑ 393
5.มหาวรรค ภาค ๒ 374 6.จุลวรรค ภาค ๑ 369 7.จุลวรรค ภาค ๒ 420 8.ปริวาร 721
รวม 3,899 หน้า (ไม่ได้เรียนสักหน้า)
ข. พระสุตตันตปิฎก มี 25 เล่ม 5 นิกาย (ที,ม,สํ,อํ,ขุ) (เรียนเฉพาะ เล่ม 25 จำนวน 149 หน้า)
ทีฆนิกาย 34 พระสูตรชนิดยาว 9.ทีฆนิกาย สีลขันธวรรค 247 10.ทีฆนิกาย มหาวรรค 372 11.ทีฆนิกาย ปาฏิกวรรค 438
มี 1057 หน้า ไม่ได้เรียนแม้แต่หน้าเดียว สูตรเดียว
มัชฌิมนิกาย มี 152 สูตรชนิดกลาง
12.มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์ 554 13.มัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์ 614 14.มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์ 510
มี 152 สูตร 1678 หน้า ไม่ได้เรียนสักหน้า
สังยุตตนิกาย รวมประเภทพระสูตร
15.สํ.สคาถวรรคสังยุต 396 16.สํ.นิทานวรรค 340 หน้า 17.สํ.ขันธวารวรรค 408 หน้า 18.สังยุตตนิกาย สฬายตนวรรค 496
19.สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค 658
มี 2,325 หน้า ไม่ได้เรียนแม้หน้าเดียว
อังคุตตรนิกาย แบบนับจำนวนชุด มีพระสูตร ๙,๕๕๗ สูตร ไม่ได้เรียนสักสูตร
20.อังคุตตรนิกาย เอก-ทุก-ติกนิบาต 411 21. อังคุตตรนิกาย จตุกกนิบาต 392 22. อังคุตตรนิกาย ปัญจก-ฉักกนิบาต 644
23.อังคุตตรนิกาย สัตตก-อัฏฐก-นวกนิบาต 564 24.อังคุตตรนิกาย ทสก-เอกาทสกนิบาต 449
มี 2,289 หน้า ไม่ได้เรียนแม้หน้าเดียว
ขุททกนิกาย สูตรเนื้อหาเล็กสั้น
25.ขุททกนิกาย ขุททกปาฐะ-ธรรมบท-อุทาน-อิติวุตตกะ-สุตตนิบาต 784 26.ขุททกนิกาย วิมาน-เปตวัตถุ เถร-เถรีคาถา 640
27.ขุททกนิกาย ชาดก ภาค ๑ 636 28.ขุททกนิกาย ชาดก ภาค ๒ 560 29.ขุททกนิกาย มหานิทเทส 620 30.ขุททกนิกาย จูฬนิทเทส 502 31.ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค 610 32.ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๑ 704 33.ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๒ -พุทธวังสะ-จริยาปิฎก 778
มี 5,834 หน้า เรียนเพียง 149 หน้า ธรรมบท 26 วรรค
ค. อภิธรรมปิฎก ไม่ได้เรียนแม้แต่หน้าเดียว
34.ธรรมสังคณีปกรณ์ 388 35.วิภังคปกรณ์ 690 36.ธาตุกถา-ปุคคลบัญญัติปกรณ์ 232 37.กถาวัตถุปกรณ์ 946
38.ยมกปกรณ์ ภาค ๑ 854 39.ยมกปกรณ์ ภาค ๒ 649 40.มหาปัฏฐานปกรณ์ ภาค ๑ 908 41.มหาปัฏฐานปกรณ์ ภาค ๒ 668
42.มหาปัฏฐานปกรณ์ ภาค ๓ 482 43.ปัฏฐานปกรณ์ ภาค ๔ 647 44. ปัฏฐานปกรณ์ ภาค ๕ 705 45.ปัฏฐานปกรณ์ ภาค ๖ 731
มี 7,900 หน้า ไม่ได้เรียนแม้หน้าเดียว
รวมพระไตรปิฎก มี 27,289 หน้า หลักสูตรบาลีสนามหลวง เรียน 149 หน้า คิดเป็น 0.54% ของจำนวนหน้า หรือ คิดเป็น 0.44% ของจำนวน 45 เล่ม
ฝากแม่กองบาลี รองแม่กอง ผู้บริหารช่วยพิจารณาด้วย งบประมาณแผ่นดินที่ใช้จัดการเรียนการสอนการสอบ ปีละร้อยล้าน เรียนคำสอน แค่ 149 หน้า หรือ 0.44 % ของจำนวนเล่มพระไตรปิฎก มันคุ้มหรือไม่
ทางด้านผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ปิยวัฒน์ คงทรัพย์ อาจารย์หลักสูตรบัณฑิตศึกษา วิทยาลัยสงฆ์บุรีรัมย์ มองว่า พระไตรปิฎก ๘๔๐๐๐ พระธรรมขันธ์ ๑๗ หมุดหมายสำคัญ. (SDGs ความยั่งยืนวิถีพุทธ).... โดยจัดการศึกษา ดังนี้
๑) เปรียญตรี ศึกษาหลักธรรม เพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม การเมือง การปกครองและการพัฒนาคุณภาพชีวิต/สังคม ตามคัมภีร์พระไตรปิฎก ๒๑,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ ตามกรอบหมุดหมายสำคัญ ๕ หมุดหมาย ( ที ม สํ องฺ ขุ )หลักสูตร ๓ ปี
๒) เปรียญโท ศึกษาการพัฒนาและการจัดระเบียบเพื่อพัฒนาวิถีชีวิตตามหลักอริยวินัยและอภิสมาจาริยสิกขา เพื่อการขัดเกลาตนเองและเคารพกติกาสังคมเพื่อชึวิตและสังคมสันติสุข ตามคัมภีร์พระไตรปิฎก ๒๑,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ ตามกรอบหมุดหมายสำคัญ ๕ หมุดหมาย ( อา ปา ม จุ ป) หลักสูตร ๓ ปี
๓) เปรียญเอก ศึกษาการพัฒนาคุณภาพจิตและการยกระดับคุณภาพจิต ตามคัมภีร์พระไตรปิฎก ๔๒,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ ตามกรอบหมุดหมายสำคัญ ๗ หมุดหมาย( สํ วิ ธา ปุ ก ย ป)หลักสูตร ๓ ปี ในมุมมองของกระผมนะครับ ๘๔๐๐๐ พระธรรมขันธ์ ๑๗ หมุดหมายสำคัญ. (SDGs ความยั่งยืนวิถีพุทธ).... โดยจัดการศึกษา ดังนี้
๑) เปรียญตรี ศึกษาหลักธรรม เพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม การเมือง การปกครองและการพัฒนาคุณภาพชีวิต/สังคม ตามคัมภีร์พระไตรปิฎก ๒๑,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ ตามกรอบหมุดหมายสำคัญ ๕ หมุดหมาย ( ที ม สํ องฺ ขุ )หลักสูตร ๓ ปี
๒) เปรียญโท ศึกษาการพัฒนาและการจัดระเบียบเพื่อพัฒนาวิถีชีวิตตามหลักอริยวินัยและอภิสมาจาริยสิกขา เพื่อการขัดเกลาตนเองและเคารพกติกาสังคมเพื่อชึวิตและสังคมสันติสุข ตามคัมภีร์พระไตรปิฎก ๒๑,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ ตามกรอบหมุดหมายสำคัญ ๕ หมุดหมาย ( อา ปา ม จุ ป) หลักสูตร ๓ ปี
๓) เปรียญเอก ศึกษาการพัฒนาคุณภาพจิตและการยกระดับคุณภาพจิต ตามคัมภีร์พระไตรปิฎก ๔๒,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ ตามกรอบหมุดหมายสำคัญ ๗ หมุดหมาย( สํ วิ ธา ปุ ก ย ป)หลักสูตร ๓ ปี