วันเสาร์ที่ 2 สิงหาคม พ.ศ. 2568

รูปสื่อสันติภาพยุคเอไอ: ความขัดแย้งชายแดนไทย–กัมพูชาที่ช่องบก

 รูปสื่อสันติภาพยุคเอไอ: ความขัดแย้งชายแดนไทย–กัมพูชาที่ช่องบก

บทคัดย่อ
บทความนี้มุ่งวิเคราะห์บทบาทของ “รูปสื่อสันติภาพ” (peace media imagery) ในบริบทของความขัดแย้งชายแดนไทย–กัมพูชาที่ด่านช่องบก อำเภอน้ำยืน จังหวัดอุบลราชธานี โดยเฉพาะในช่วงที่มีการปะทะระหว่างกองกำลังทั้งสองฝ่าย และมีการใช้เทคโนโลยี AI ในการผลิตสื่อภาพเพื่อสื่อสารกับสาธารณชนภายในประเทศและนานาชาติ งานวิจัยนี้ตั้งอยู่บนแนวคิด “สื่อสันติภาพ” (peace journalism) และ “อำนาจของภาพ” (visual rhetoric) ซึ่งเน้นการใช้ภาพเพื่อส่งเสริมความเข้าใจ ความเห็นอกเห็นใจ และลดทอนอคติในสถานการณ์ความรุนแรง โดยวิเคราะห์ภาพจากแหล่งสื่อราชการ ภาพที่ผลิตโดย AI ตามคำสั่งของหน่วยงานรัฐ ตลอดจนภาพที่เผยแพร่ในสื่อออนไลน์ รวมถึงการตอบสนองของประชาชนผ่านโซเชียลมีเดีย

1. บทนำ
ความขัดแย้งบริเวณชายแดนไทย–กัมพูชาที่ช่องบกในช่วงกลางปี พ.ศ. 2568 ได้สร้างความวิตกกังวลต่อเสถียรภาพในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยเฉพาะเมื่อมีการปะทะทางทหารและการเผยแพร่ข่าวสารที่มีลักษณะบิดเบือนจากฝ่ายกัมพูชา สื่อของรัฐไทยและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจึงได้หันมาใช้ภาพถ่ายและภาพกราฟิกจากเทคโนโลยี AI เป็นเครื่องมือในการสร้างความเข้าใจแก่ประชาคมระหว่างประเทศ ซึ่งสะท้อนถึงความเปลี่ยนแปลงเชิงยุทธศาสตร์ของ “การสื่อสารเพื่อสันติภาพ” ที่ไม่จำกัดเพียงคำพูดหรือข้อเขียน แต่ขยายมาสู่ “ภาษาภาพ” ที่มีอิทธิพลอย่างลึกซึ้ง

2. กรอบแนวคิด
บทความนี้ใช้แนวคิดหลักสองประการคือ

  • สื่อสันติภาพ (Peace Journalism) ของ Johan Galtung ซึ่งเน้นการนำเสนอข่าวสารในลักษณะที่ลดการแบ่งขั้ว และส่งเสริมการมองเห็นรากเหง้าของปัญหาแทนที่จะมุ่งเน้นฝ่ายถูก-ผิด

  • วาทกรรมของภาพ (Visual Rhetoric) โดยมองว่าภาพไม่ใช่เพียงสิ่งที่ “บันทึก” ความจริง แต่เป็นสิ่งที่ “สร้าง” ความจริงขึ้นใหม่ผ่านการเลือกมุม มิติ สี และการตีความโดยผู้รับสาร
    ในยุคปัญญาประดิษฐ์ การใช้ AI เพื่อสร้างภาพจำลองเหตุการณ์หรือภาพเชิงสัญลักษณ์จึงกลายเป็นเครื่องมือสำคัญในการกำหนดความหมายและทิศทางของการรับรู้

3. กรณีศึกษาช่องบก: ภาพเพื่อสื่อสันติภาพ
ในกรณีช่องบก มีภาพหลากหลายประเภทที่ถูกใช้เพื่อสื่อถึงความสงบของฝ่ายไทย ได้แก่

  • ภาพคณะทูตต่างชาติยืนร่วมกับผู้แทนไทย ณ จุดปะทะ เพื่อแสดงความโปร่งใส

  • ภาพประชาชนในพื้นที่ร่วมบริจาคสิ่งของให้ทหาร สื่อถึงความสัมพันธ์ประชารัฐ

  • ภาพแผนที่พร้อมข้อมูลการละเมิดของกัมพูชาในลักษณะอินโฟกราฟิก ซึ่งออกแบบโดย AI ให้ดูเรียบง่ายและเข้าถึงได้

  • ภาพสัญลักษณ์สันติภาพ เช่น ดอกบัว-นกพิราบ-สะพานไม้ที่ทอดจากฝั่งไทยไปสู่ดินแดนพิพาท สื่อถึงความประสงค์ในการเจรจา
    การวิเคราะห์แสดงให้เห็นว่า รูปภาพเหล่านี้มีพลังในการบอกเล่าข้อเท็จจริงอย่างมีอารมณ์ความรู้สึก (emotive facts) และมีลักษณะเป็น “soft power” ที่สื่อสารกับสายตานานาชาติได้อย่างทรงพลังกว่าข้อความแบบแข็งกระด้าง

4. ความท้าทายของสื่อภาพในยุคเอไอ
แม้การใช้ AI จะสามารถสร้างภาพเพื่อสื่อสันติภาพได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่ก็มีความเสี่ยง เช่น

  • การถูกกล่าวหาว่า “ปลอมแปลง” หรือ “โฆษณาชวนเชื่อ” หากไม่มีที่มาที่ไปชัดเจน

  • ความเข้าใจผิดจากการตีความภาพผิดจากเจตนารมณ์เดิม

  • การแข่งขันกับสื่อฝ่ายตรงข้ามที่อาจใช้ AI เช่นกัน แต่ในแนวทางตรงข้าม คือเพื่อยั่วยุและใส่ร้าย
    ดังนั้น การใช้ภาพเพื่อสื่อสันติภาพจำเป็นต้องมีกรอบจริยธรรมการสื่อสาร และกระบวนการกลั่นกรองก่อนเผยแพร่

5. ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย

  • หน่วยงานรัฐควรตั้งคณะทำงานเฉพาะกิจด้าน “ภาพสื่อสันติภาพ” ในภาวะวิกฤต เพื่อผลิตภาพอย่างเป็นระบบ

  • ควรมีการใช้ AI เพื่อสร้างภาพสื่อสันติภาพในเชิงเชิงกลยุทธ์ เช่น ภาพจำลองพื้นที่ร่วมพัฒนา แทนภาพความขัดแย้ง

  • ส่งเสริมการศึกษา “การรู้เท่าทันภาพ” (visual literacy) ในระดับมหาวิทยาลัยและสื่อมวลชน

  • ส่งเสริมให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการสร้างสื่อภาพที่สะท้อนเสียงของประชาชน เพื่อให้เกิดมุมมองที่หลากหลาย

6. สรุป
รูปภาพในยุค AI มิใช่เพียงองค์ประกอบของข่าว หากแต่เป็นเครื่องมือเชิงยุทธศาสตร์ในสงครามข้อมูล โดยเฉพาะในบริบทชายแดนอย่างช่องบก การใช้ “รูปสื่อสันติภาพ” อย่างรอบคอบมีศักยภาพในการคลี่คลายความเข้าใจผิด กระตุ้นการเจรจา และลดแรงปะทะเชิงความคิดในระดับระหว่างประเทศ ท่ามกลางโลกที่สื่อภาพมีอิทธิพลมากกว่าถ้อยคำ

Analyzing Peace Media Imagery in the AI Era: The Thai–Cambodian Border Conflict at Chong Bok

Abstract

This article aims to analyze the role of “peace media imagery” in the context of the Thai–Cambodian border conflict at Chong Bok checkpoint, Nam Yuen District, Ubon Ratchathani Province, particularly during periods of confrontation between military forces and the deployment of AI-generated images to communicate with both domestic and international audiences. The study is grounded in the concepts of peace journalism and visual rhetoric, which emphasize the use of imagery to promote understanding, empathy, and the reduction of bias in violent conflict. The article analyzes images from official state media, AI-generated visuals commissioned by government agencies, and images disseminated through online platforms, including public responses on social media.

1. Introduction

The border conflict at Chong Bok between Thailand and Cambodia during mid-2025 raised serious concerns about regional stability in Southeast Asia, particularly following military clashes and the spread of distorted information by Cambodian sources. In response, Thai state media and related agencies began using photographs and AI-generated graphics as strategic tools to foster understanding among the international community. This reflects a strategic shift in peace communication—expanding beyond verbal or textual messages to include visual language, which can exert deeper influence.

2. Theoretical Framework

This article adopts two key theoretical perspectives:

  • Peace Journalism, as proposed by Johan Galtung, which promotes conflict-sensitive reporting that avoids polarization and instead highlights root causes and shared solutions rather than framing issues in terms of blame.

  • Visual Rhetoric, which holds that images do not merely "record" reality but "construct" it—through framing, color, composition, and interpretation by the audience.

In the AI era, the use of artificial intelligence to generate symbolic or reconstructed visuals has become a powerful tool for shaping perception and directing public discourse.

3. Case Study: Peace Imagery at Chong Bok

In the case of Chong Bok, various types of images were employed by Thai agencies to convey peaceful intentions, including:

  • Photos of foreign diplomats standing alongside Thai representatives at the conflict site, signaling transparency.

  • Images of local civilians donating goods to soldiers, representing state–citizen solidarity.

  • Infographics—AI-designed, simplified maps showing Cambodian territorial violations.

  • Symbolic visuals such as lotus flowers, doves, or wooden bridges stretching from Thailand into disputed areas, symbolizing negotiation and reconciliation.

Analysis shows that these images carry “emotive facts”—presenting truth with emotional resonance—and act as soft power, more persuasive than rigid text in the eyes of international observers.

4. Challenges of AI-Generated Peace Imagery

While AI allows for effective peace-oriented image creation, several risks exist:

  • Accusations of fabrication or propaganda if image provenance is unclear.

  • Misinterpretation of visual intent due to differing cultural or emotional contexts.

  • Competing use of AI-generated imagery by opposing parties—for provocation or disinformation.

Hence, ethical frameworks and pre-release screening processes are essential when using AI-generated images for peace communication.

5. Policy Recommendations

  • The government should establish a task force for peace media imagery during crises to coordinate strategic image production.

  • AI should be used to design visuals that promote joint development or cooperation, instead of emphasizing conflict.

  • Universities and media organizations should promote visual literacy education to strengthen critical interpretation skills.

  • Local communities should be empowered to create and share grassroots visual content that reflects diverse voices and perspectives.

6. Conclusion

In the AI era, images are no longer mere supplements to news—they are strategic tools in information warfare. In border zones like Chong Bok, the careful use of peace-oriented visuals holds great potential to dispel misunderstandings, promote negotiation, and de-escalate conflict at the international level. In a world where visuals speak louder than words, peace media must embrace both emotional resonance and strategic clarity.


เพลง: สะพานภาพ สันติภาพใจ

(Bridge of Images, Peace of Heart)

[ท่อน 1]

กลางพรมแดนแผ่นดินไหว
เสียงปืนใจสะท้อนไกล
เมื่อคำพูดกลายเป็นลม
ภาพคือสิ่งที่คนจดจำ

[ท่อน 2]

ช่องบกนั้นมีมากกว่าเขตแดน
คือบททดสอบความเข้าใจ
เมื่อกล้องไม่แค่ถ่ายสิ่งที่เห็น
แต่เลือกเล่าให้ใจคนทั่วโลกไหว

[คอรัส]

ภาพดอกบัว ภาพสะพานไม้
ทอดจากใจไทยสู่ฟากฝัน
AI สร้างแต่ใจคนให้ความหมาย
สันติภาพเริ่มได้ ด้วยสายตาไม่ใช่ปืน

[ท่อน 3]

เมื่อข่าวสารกลายเป็นสงคราม
ภาพจึงต้องยืนข้างความหวัง
กราฟิกเรียบง่ายแทนเสียงปะทะ
อินโฟกราฟิกบอกความจริงด้วยความรัก

[คอรัสซ้ำ]

ภาพดอกบัว ภาพสะพานไม้
ทอดจากใจไทยสู่ฟากฝัน
AI สร้างแต่ใจคนให้ความหมาย
สันติภาพเริ่มได้ ด้วยสายตาไม่ใช่ปืน

[ท่อนจบ]

อย่าปล่อยภาพให้กลายเป็นอาวุธ
ใช้มันเป็นมนต์สะกดความเข้าใจ
ภาพหนึ่งใบ ดีกว่าคำร้อยพัน
หากมันพาคนกลับมารักกันอีกครั้ง

Bridge of Images, Peace of Heart

[Verse 1]
At the border where the earth shakes wide,
Gunfire echoes through hearts worldwide.
When words dissolve like wind and air,
It's the image that remains and stares.

[Verse 2]
Chong Bok is more than a borderline,
It’s a test of hearts and minds entwined.
The camera doesn't just capture the scene,
But chooses what stirs hearts unseen.

[Chorus]
Images of lotuses, a wooden bridge so light,
Stretch from Thai hearts to dreams in sight.
AI may craft, but hearts define,
Peace begins with eyes, not with a line of fire.

[Verse 3]
When news becomes a battlefield’s flame,
Let images stand beside hope’s name.
Simple graphics instead of sounds of war,
Infographics speak with love at their core.

[Repeat Chorus]
Images of lotuses, a wooden bridge so light,
Stretch from Thai hearts to dreams in sight.
AI may craft, but hearts define,
Peace begins with eyes, not with a line of fire.

[Final Verse / Outro]
Let not images be weapons of fear,
But spells of empathy drawing us near.
One image speaks more than a thousand cries,
If it brings back love into people’s lives.


ที่

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น

สมัครสมาชิก: ส่งความคิดเห็น (Atom)

ศรีวิชัย: ยุทธศาสตร์วิศวกรรมชลประทานและสถาปัตยกรรมป้องกันน้ำท่วม

พลวัตอุทกภัยและวิศวกรรมชลประทานในรัฐนาวานุภาพ: การวิเคราะห์เชิงลึกว่าด้วยยุทธศาสตร์การป้องกันน้ำท่วมของอาณาจักรศรีวิชัย บทนำ: การตีความใหม่ว...