สร้างอาชีพยุคใหม่ในแพลตฟอร์มออนไลน์: สร้างเครือข่าย สร้างงาน สร้างอาชีพ

การเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจดิจิทัลและการเติบโตของแพลตฟอร์มออนไลน์ได้สร้างโอกาสใหม่ในการประกอบอาชีพ โดยเฉพาะในยุคที่การสื่อสารไร้พรมแดนและผู้บริโภคหันมาใช้แพลตฟอร์มดิจิทัลเป็นหลัก การสร้างงานและสร้างอาชีพจึงไม่จำกัดอยู่เพียงในโลกออฟไลน์อีกต่อไป แต่ถูกขยายสู่โลกออนไลน์อย่างกว้างขวาง
ในบริบทนี้ คณะกรรมาธิการการพัฒนาสังคมฯ วุฒิสภา ได้จัดโครงการ “สร้างเครือข่าย สร้างงาน สร้างอาชีพ” พร้อมการเสวนาในหัวข้อ “สร้างอาชีพยุคใหม่ในแพลตฟอร์มออนไลน์” เมื่อวันที่ 25 สิงหาคม 2568 ณ รัฐสภา ซึ่งเป็นเวทีสำคัญในการเชื่อมโยงภาครัฐ เอกชน และภาคประชาชน เพื่อพัฒนาแนวทางการประกอบอาชีพที่สอดคล้องกับวิถีเศรษฐกิจดิจิทัล

---

1. ความสำคัญของการสร้างอาชีพยุคใหม่ในแพลตฟอร์มออนไลน์

1. โอกาสทางเศรษฐกิจ – แพลตฟอร์มดิจิทัล เช่น E-commerce, TikTok, YouTube, และ Social Commerce กลายเป็นตลาดใหญ่ที่เปิดโอกาสให้ผู้ประกอบการรายย่อยเข้าถึงผู้บริโภคโดยตรง

2. การลดความเหลื่อมล้ำ – การใช้แพลตฟอร์มออนไลน์ช่วยให้กลุ่มผู้ด้อยโอกาสหรือวิสาหกิจชุมชนเข้าถึงตลาดกว้างขึ้นโดยไม่ต้องพึ่งพาทุนขนาดใหญ่

3. การพัฒนาทักษะดิจิทัล – การสร้างอาชีพออนไลน์เป็นแรงผลักดันให้ประชาชนทุกกลุ่มต้องเรียนรู้ทักษะใหม่ ๆ ทั้งการตลาดออนไลน์ การผลิตคอนเทนต์ และการใช้เครื่องมือดิจิทัล

4. การเชื่อมโยงเครือข่าย – แพลตฟอร์มออนไลน์ทำให้เกิดชุมชนผู้ประกอบการที่แลกเปลี่ยนองค์ความรู้ สร้างพันธมิตร และร่วมมือกันขยายธุรกิจ

---

2. บทบาทของโครงการ “สร้างเครือข่าย สร้างงาน สร้างอาชีพ”

จากเนื้อหาการเสวนาและกิจกรรมที่จัดขึ้น สามารถวิเคราะห์ได้ว่าโครงการนี้มีความสำคัญใน 4 มิติหลัก ได้แก่

• มิติการพัฒนาศักยภาพประชาชน
  การจัดเวทีเสวนาและ Workshop เช่น การสร้างรายได้จาก TikTok หรือการใช้โฆษณาออนไลน์ ช่วยยกระดับทักษะของประชาชนในทุกช่วงวัยให้พร้อมต่อการเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจ

• มิติการสร้างเครือข่ายความร่วมมือ
  การเชื่อมโยงภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคม เป็นการสร้างโครงสร้างสนับสนุนที่แข็งแกร่ง เพื่อผลักดันให้ประชาชนเข้าถึงแหล่งทุน ตลาด และองค์ความรู้

• มิติการลดความเหลื่อมล้ำ
  โครงการนี้เปิดโอกาสให้ผู้ประกอบการรายย่อย OTOP วิสาหกิจชุมชน และกลุ่มประชาชนทั่วไปได้เข้าร่วม “ตลาดนัดวุฒิสภา” ซึ่งช่วยขยายช่องทางจำหน่ายสินค้าและบริการ

• มิติการสร้างนโยบายสาธารณะ
  การรวบรวมข้อเสนอและความคิดเห็นจากภาคประชาชนและภาคีเครือข่าย นำไปสู่การยกร่างข้อเสนอเชิงนโยบายที่มีความเป็นรูปธรรมในการแก้ปัญหาความเหลื่อมล้ำและส่งเสริมเศรษฐกิจฐานราก

---

3. วิเคราะห์แนวโน้มอาชีพยุคใหม่ในแพลตฟอร์มออนไลน์

1. อาชีพด้านคอนเทนต์ (Content Creator) – การสร้างคอนเทนต์บนแพลตฟอร์ม เช่น TikTok, YouTube และ Facebook เป็นทั้งอาชีพหลักและอาชีพรองที่สร้างรายได้จากโฆษณาและการตลาด

2. E-commerce และ Social Commerce – ร้านค้าออนไลน์ที่เชื่อมโยงกับแพลตฟอร์มโซเชียลกำลังเติบโต โดยใช้กลยุทธ์ Live Commerce และ Influencer Marketing

3. บริการดิจิทัล (Digital Services) – อาชีพใหม่ เช่น การให้คำปรึกษาออนไลน์ งานออกแบบดิจิทัล และการสอนออนไลน์ ขยายตัวอย่างรวดเร็ว

4. การบูรณาการอาชีพดั้งเดิมกับออนไลน์ – ผู้ประกอบการ OTOP และ SMEs สามารถใช้แพลตฟอร์มดิจิทัลขยายฐานลูกค้าไปยังตลาดในและต่างประเทศ

---

4. ข้อเสนอเชิงนโยบายและการปฏิบัติ

เพื่อให้การสร้างอาชีพออนไลน์เกิดผลยั่งยืน ควรดำเนินการดังนี้

• พัฒนาหลักสูตรอบรมทักษะดิจิทัลในทุกภูมิภาค โดยเฉพาะสำหรับผู้สูงอายุและผู้ด้อยโอกาส

• จัดตั้งกองทุนสนับสนุนผู้ประกอบการออนไลน์รายย่อยเพื่อเข้าถึงแหล่งทุนหมุนเวียน

• ส่งเสริมการบูรณาการ OTOP และเศรษฐกิจชุมชนเข้าสู่แพลตฟอร์มดิจิทัลอย่างเป็นระบบ

• พัฒนากลไกกำกับดูแลแพลตฟอร์มออนไลน์ให้โปร่งใสและปกป้องสิทธิผู้บริโภค

• ผลักดันความร่วมมือระหว่างรัฐ–เอกชน–ประชาชน ในการสร้างเครือข่ายธุรกิจดิจิทัล

---

บทสรุป

การสร้างอาชีพยุคใหม่ในแพลตฟอร์มออนไลน์มิใช่เพียงกระบวนการเพิ่มรายได้ แต่เป็นการสร้างโครงสร้างทางเศรษฐกิจและสังคมที่เข้มแข็งขึ้นในระยะยาว โครงการ “สร้างเครือข่าย สร้างงาน สร้างอาชีพ” ของวุฒิสภา จึงเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญในการบูรณาการทุกภาคส่วนเพื่อเสริมสร้างทักษะ เครือข่าย และโอกาสทางเศรษฐกิจที่ยั่งยืน หากดำเนินการต่อเนื่องและต่อยอดเชิงนโยบาย จะช่วยลดความเหลื่อมล้ำ และสร้างหลักประกันความมั่นคงในชีวิตแก่ประชาชนในสังคมดิจิทัลได้อย่างแท้จริง