แนวคิด “Deep State” หรือ “รัฐซ้อนเร้น” เป็นประเด็นที่ได้รับการอภิปรายอย่างต่อเนื่องในสังคมไทย โดยเฉพาะในบริบทที่เกี่ยวข้องกับการเมือง การจัดการอำนาจ และโอกาสของคนรุ่นใหม่ ในมุมมองของ ดร. สุวิทย์ เมษินทรีย์ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ได้ชี้ให้เห็นถึง “อรุณรุ่งในเงามืด” ซึ่งหมายถึงพลังสร้างสรรค์ของคนรุ่นใหม่ที่กำลังงอกงาม แต่กลับถูกบดบังด้วยโครงสร้างอำนาจที่ฝังรากลึก
บทความนี้มุ่งวิเคราะห์โครงสร้าง Deep State ที่ส่งผลต่ออนาคตเยาวชนไทย พร้อมทั้งเสนอแนวทางเชิงกลยุทธ์เพื่อการก้าวข้ามกับดักทางสังคมและการเมือง ตามกรอบการวิเคราะห์และข้อเสนอเชิงนโยบายของ ดร. สุวิทย์
1. บริบทและความท้าทายของเยาวชนไทย
ดร. สุวิทย์ อธิบายว่า เยาวชนไทยในศตวรรษที่ 21 ต้องเผชิญ “ความท้าทายหลายชั้น” ทั้งปัญหาเศรษฐกิจและสังคม ได้แก่
-
ผลกระทบจากโควิด-19 ที่ทำให้ครอบครัวจำนวนมากยังไม่ฟื้นตัว
-
ค่าครองชีพสูง ขณะที่รายได้ไม่สอดคล้อง ทำให้หลายคนต้องเรียนไปด้วยทำงานไปด้วย
-
หนี้การศึกษาและความไม่มั่นคงของงานในระบบ Gig Economy
-
ความฝันที่ถูกจำกัดจากโครงสร้างอุปถัมภ์ และระบบที่ไม่เปิดโอกาส
ที่สำคัญ เยาวชนยังต้องอยู่ภายใต้ “เงามืดของ Deep State” ซึ่งเป็นโครงสร้างอำนาจที่กำหนดทิศทางอนาคตโดยที่พวกเขาแทบไม่มีสิทธิเลือก
2. Deep State: เงามืดที่ปิดกั้นอนาคต
เงาทึบของ Deep State ส่งผลต่อเยาวชนไทยในหลายมิติ ได้แก่
-
อนาคตที่ถูกล็อกเพดาน – ระบบเส้นสายและอุปถัมภ์ทำให้โอกาสเป็นเพียง “โอกาสเทียม”
-
ความฝันที่ไม่งอกงาม – ไอเดียใหม่มักไม่ถูกยอมรับ เสี่ยงต่อการสูญเสียทรัพยากรมนุษย์ (Brain Drain)
-
สังคมเหลื่อมล้ำเข้มข้น – คนรุ่นใหม่จำนวนมากกลายเป็น “Generation of Precarity”
-
ไร้อนาคตและ Disengagement – หมดศรัทธาในระบบ จนนำไปสู่ Apathetic Generation
-
การปะทะระหว่างรุ่น – หากโครงสร้างเก่ายิ่งแข็งตัว เสี่ยงต่อการเกิด Generation Clash
-
Lost Generations – การสูญเสียทั้งทุนมนุษย์และพลังสร้างสรรค์บนเวทีโลก
3. Scenario Mapping: 4 ฉากทัศน์อนาคตเยาวชนไทย
ดร. สุวิทย์ เสนอแผนภาพอนาคตของเยาวชนไทย โดยใช้สองแกน ได้แก่
-
ความแข็งแรงของ Deep State (อ่อน ⟷ เข้ม)
-
พลังและแรงขับเคลื่อนของเยาวชน (ต่ำ ⟷ สูง)
จากนั้นวิเคราะห์ออกเป็น 4 ฉากทัศน์ ได้แก่:
-
Q1: Generation Trapped – ติดกับดักระบบเก่า
-
Q2: Generation Clash – ปะทะกับโครงสร้างอำนาจ
-
Q3: Generation Drift – ระบบอ่อน แต่คนรุ่นใหม่ไม่ถูกจุดประกาย
-
Q4: Generation in Charge – เยาวชนก้าวขึ้นเป็นผู้นำและสร้างอนาคตด้วยความสามารถจริง
4. ยุทธศาสตร์การพัฒนา: Brain Power และ Manpower
เพื่อก้าวข้ามเงามืดของ Deep State และนำไปสู่อรุณรุ่ง ดร. สุวิทย์ เสนอชุดยุทธศาสตร์ตามแต่ละ Quadrant ได้แก่
-
Q1 (Generation Trapped): Safe Space Development, Micro-Meritocracy, Prevent Brain Drain
-
Q2 (Generation Clash): Talent Shield, Dual Track Education, Global Talent Bridge
-
Q3 (Generation Drift): Purpose-Driven Education, National Missions for Youth, Culture of Innovation
-
Q4 (Generation in Charge): Youth-Led Nation Building, Brain Power as Export, PPP Talent Pipeline
5. บทสรุป: อรุณรุ่งในเงามืด
ดร. สุวิทย์ มองว่า คนรุ่นใหม่ไทยกำลังยืนอยู่ที่ “ทางสี่แพร่งของอนาคต”
-
จะติดกับดัก Deep State
-
จะล่องลอยอย่างไร้ทิศทาง
-
จะปะทะกับระบบเก่า
-
หรือจะก้าวขึ้นมาเป็น “Future Changer”
แม้ Deep State จะยังคงเป็นเงามืดที่กดทับ แต่พลังของคนรุ่นใหม่ยังคงเปรียบเสมือน “อรุณรุ่ง” ที่พร้อมส่องสว่าง หากได้รับการส่งเสริม สนับสนุน และเปิดพื้นที่อย่างแท้จริง
ดังนั้น อนาคตของสังคมไทยจึงมิได้ถูกกำหนดโดย Deep State เพียงฝ่ายเดียว หากแต่ขึ้นอยู่กับการเลือกของเยาวชน ว่าจะลุกขึ้นมาเปลี่ยนแปลงและนิยามอนาคตด้วยมือของพวกเขาเอง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น