ดร.สำราญระบุว่า บนเวทีดังกล่าว นายอนุทิน ชาญวีรกูล นายกรัฐมนตรี เน้นบทบาทเอเปคในฐานะ “เครื่องยนต์แห่งการเติบโตของเศรษฐกิจโลก” และเสนอ 3 แนวทางหลัก เพื่อเสริมศักยภาพภูมิภาคให้พร้อมรับอนาคต ได้แก่
-
ส่งเสริมความร่วมมือระดับภูมิภาคและการเติบโตอย่างครอบคลุม
-
นำการพัฒนา AI และเร่งการเปลี่ยนผ่านสู่ดิจิทัล ควบคู่การจัดการอาชญากรรมไซเบอร์ โดยเฉพาะหลอกลวงออนไลน์–ค้ามนุษย์
-
เสริมพลังให้ทุกกลุ่ม โดยเฉพาะผู้สูงอายุ ผ่านการจ้างงานที่ครอบคลุม ระบบสุขภาพ และการเรียนรู้ตลอดชีวิต
นายกรัฐมนตรีกล่าวย้ำบนเวทีว่า “ในยุคที่โลกไร้พรมแดนและเต็มไปด้วยความไม่แน่นอน ไม่มีเขตเศรษฐกิจใดสามารถยืนอยู่ได้เพียงลำพัง… หากเอเปคร่วมมือกัน เอเปคจะยังคงเป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนความก้าวหน้าของโลก เพื่อสร้างภูมิภาคที่เชื่อมโยง ยั่งยืน และพร้อมรับอนาคตอย่างแท้จริง”
สาระจากการวิเคราะห์ร่วม AI: “ฐานคุณค่ากับเทคโนโลยีต้องเดินคู่กัน”
ผลการวิเคราะห์ชี้ว่า เอเชีย–แปซิฟิกคือภูมิภาคที่มีพลวัตสูงสุดทั้งเศรษฐกิจ การค้า และนวัตกรรม แต่เผชิญโจทย์ซับซ้อน ตั้งแต่ความเหลื่อมล้ำ ภูมิอากาศ ไปจนถึงความมั่นคงไซเบอร์ จึงจำเป็นต้องมี “ฐานคุณค่า” ที่มั่นคงเพื่อคุมทิศทางการเติบโต โดย “ภูมิปัญญาไทย” ถูกเสนอเป็นรากทางจริยธรรมที่ช่วยทำให้ภูมิภาค “เติบโตอย่างมีคุณค่า”
3 มิติการประยุกต์ “ภูมิปัญญาไทย” สู่ระดับภูมิภาค
-
ศีลธรรมและจิตสำนึกสาธารณะ: ผลักดัน “การปฏิรูปจิตสำนึกทางสังคม (Moral Reform)” ให้การพัฒนาอยู่บนความดี โปร่งใส และความรับผิดชอบ
-
เทคโนโลยีกับธรรมาภิบาลดิจิทัล: ใช้แนวคิด “AI for Governance” และ “Digital Civic Assembly” เพิ่มการมีส่วนร่วมและความโปร่งใส สอดรับการเป็นผู้นำด้าน AI อย่างมีจริยธรรมบนเวทีเอเปค
-
สมดุลจารีต–นวัตกรรม: ผสาน “เศรษฐกิจพอเพียง” กับ “เศรษฐกิจดิจิทัล” และยกระดับ “Soft Power แห่งศีลธรรม” ให้เทคโนโลยียกมนุษย์ ไม่ใช่กลืนมนุษย์
กรอบยุทธศาสตร์ที่เสนอ
-
เศรษฐกิจคุณธรรม (Ethical Growth / ESG 2.0): เติบโตบนความเป็นธรรม โปร่งใส และความยั่งยืน เชื่อมหลักพอเพียงกับเศรษฐกิจดิจิทัล
-
การพัฒนามนุษย์ตลอดช่วงวัย: ยกระดับทักษะ “Techno-Moral Literacy” และระบบ “Digital Mentorship” รองรับสังคมสูงวัย
-
Moral Soft Power: ผลักดัน “Thai Mind Media” และ “ภูมิปัญญาไทย 5.0” สร้างภาพลักษณ์ภูมิภาคแห่งสันติและความรับผิดชอบ
บริบทการเมืองความคิด: PPP – Principled Progress Paradigm
การวิเคราะห์ยังหยิบกรอบคิด PPP (อุดมการณ์ก้าวหน้าอย่างมีหลัก) มาอธิบาย “เส้นทางที่สาม” ซึ่งรวมศีลธรรมตะวันออกกับเหตุผลตะวันตก เพื่อสร้าง สังคมแห่งปัญญา ที่เชื่อมอดีต–ปัจจุบัน–อนาคต และตอบโจทย์ “การเมืองแห่งจริยธรรมและธรรมาภิบาล AI” ในระยะยาว
สรุป: เวทีเอเปคปี 2568 ทำให้เห็นภาพร่วมของภูมิภาคสู่ความ “พร้อมรับอนาคต” ขณะที่ความคิดฐานภูมิปัญญาไทย—เมื่อผสานกับเทคโนโลยีและธรรมาภิบาล—สามารถทำหน้าที่เป็น “เข็มทิศคุณค่า” ให้เอเชีย–แปซิฟิกเติบโตอย่างเชื่อมโยง ยั่งยืน และมีศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์.
วิเคราะห์การเตรียมความพร้อมสำหรับอนาคตของภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิกโดยมีภูมิปัญญาไทยเป็นฐาน
บทนำ
การประชุมผู้นำเขตเศรษฐกิจเอเปค (APEC Economic Leaders’ Meeting) ครั้งที่ 32 ณ เมืองคยองจู สาธารณรัฐเกาหลี เมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2568 ภายใต้หัวข้อ “Preparing a Future-Ready Asia-Pacific” เป็นจุดเปลี่ยนสำคัญของการขับเคลื่อนภูมิภาคเอเชีย–แปซิฟิกในศตวรรษที่ 21 โดยนายอนุทิน ชาญวีรกูล นายกรัฐมนตรีของประเทศไทย ได้เสนอ 3 แนวทางหลักในการเสริมศักยภาพของเอเปคเพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลงในอนาคต ได้แก่ (1) การส่งเสริมความร่วมมือระดับภูมิภาคและการเติบโตอย่างครอบคลุม (2) การเป็นผู้นำด้านเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์และการเปลี่ยนผ่านสู่ยุคดิจิทัล พร้อมการจัดการภัยไซเบอร์ และ (3) การเสริมพลังให้ทุกกลุ่มในสังคมโดยเฉพาะผู้สูงอายุ ผ่านระบบการจ้างงาน การดูแลสุขภาพ และการเรียนรู้ตลอดชีวิต
ท่ามกลางพลวัตของโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ภูมิภาคเอเชีย–แปซิฟิกจำเป็นต้องมี “ฐานคุณค่า” ที่มั่นคงและยืดหยุ่น เพื่อรองรับความท้าทายทางเศรษฐกิจ เทคโนโลยี และสังคม โดย “ภูมิปัญญาไทย” ในฐานะรากทางจริยธรรมและวัฒนธรรมของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ สามารถเป็นพลังเสริมสำคัญในการสร้าง “ภูมิภาคแห่งปัญญา” ที่สมดุลระหว่างเทคโนโลยีและคุณธรรม
1. บริบทของการเตรียมความพร้อมภูมิภาคเอเชีย–แปซิฟิก
เอเชีย–แปซิฟิกเป็นภูมิภาคที่มีพลวัตสูงที่สุดในโลก ทั้งด้านเศรษฐกิจ การค้า และนวัตกรรมดิจิทัล แต่ในขณะเดียวกันก็เผชิญความเหลื่อมล้ำ การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และความไม่มั่นคงทางเทคโนโลยีที่เพิ่มขึ้น การประชุม APEC ปี 2568 จึงเน้นแนวคิด “Future-Ready” เพื่อเตรียมภูมิภาคให้พร้อมรับอนาคตด้วยการพัฒนาอย่างครอบคลุมและยั่งยืน
ประเทศไทยในฐานะประเทศสมาชิกมีบทบาทสำคัญในการเชื่อมโยงความร่วมมือ โดยเฉพาะการผลักดันแนวคิด “เติบโตอย่างสมดุล” ที่สอดคล้องกับหลัก “เศรษฐกิจพอเพียง” ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ซึ่งเป็นภูมิปัญญาไทยที่เน้นการพัฒนาอย่างมีเหตุผล พอประมาณ และมีภูมิคุ้มกัน
2. ภูมิปัญญาไทยในฐานะกรอบคิดเพื่อการพัฒนาอนาคต
ภูมิปัญญาไทยมิได้หมายถึงเพียงองค์ความรู้ดั้งเดิม แต่คือ “ระบบคุณค่าทางปัญญาและจิตสำนึก” ที่ผสานจารีตกับความคิดสมัยใหม่ได้อย่างกลมกลืน นำแนวคิดนี้มาสังเคราะห์เป็นกรอบอุดมการณ์ทางการเมืองร่วมสมัยภายใต้ชื่อ PPP – Principled Progress Paradigm หรือ “อุดมการณ์ก้าวหน้าอย่างมีหลัก” ซึ่งสามารถเชื่อมโยงเข้ากับแนวทางการพัฒนาเอเชีย–แปซิฟิกในเชิงลึกได้ในสามมิติหลัก
2.1 มิติศีลธรรมและจิตสำนึกทางสังคม
ภูมิปัญญาไทยเน้น “หลักการและจิตสำนึก” มากกว่าอำนาจหรือผลประโยชน์ เสนอแนวทาง “การปฏิรูปจิตสำนึกทางสังคม (Moral Reform)” เพื่อให้การพัฒนาเศรษฐกิจและเทคโนโลยีตั้งอยู่บนฐานของความดีและความรับผิดชอบ การนำแนวคิดนี้มาประยุกต์ในระดับภูมิภาค จะช่วยให้เอเชีย–แปซิฟิกไม่เพียง “เติบโต” แต่ “เติบโตอย่างมีคุณค่า”
2.2 มิติเทคโนโลยีและจริยธรรมดิจิทัล
ในยุคที่เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์และโลกไซเบอร์กลายเป็นกำลังขับเคลื่อนใหม่ เสนอแนวคิด “AI for Governance” และ “Digital Civic Assembly” ซึ่งเป็นการใช้เทคโนโลยีเพื่อส่งเสริมธรรมาภิบาล โปร่งใส และการมีส่วนร่วมของประชาชน แนวคิดนี้สอดคล้องกับแนวทางที่นายกรัฐมนตรีไทยเสนอในที่ประชุมเอเปคเรื่อง “การเป็นผู้นำด้าน AI อย่างมีจริยธรรม” ซึ่งสะท้อนการใช้เทคโนโลยีโดยมีมนุษยธรรมเป็นศูนย์กลาง
2.3 มิติความสมดุลระหว่างจารีตและนวัตกรรม
ภูมิปัญญาไทยเชื่อใน “สมดุลแห่งหลัก” (Balance of Principle) ระหว่างจารีตที่มีเหตุผลกับปฏิรูปที่มีจิตสำนึก โดยเสนอการผสาน “เศรษฐกิจพอเพียง” เข้ากับ “เศรษฐกิจดิจิทัล” และสร้าง “Soft Power แห่งศีลธรรม” เพื่อให้เทคโนโลยีเป็นเครื่องมือยกระดับมนุษย์ ไม่ใช่กลืนมนุษย์ แนวคิดนี้สามารถขยายสู่ระดับภูมิภาค เพื่อสร้างอัตลักษณ์ร่วมของเอเชีย–แปซิฟิกที่ทั้งทันสมัยและมีรากทางวัฒนธรรม
3. การประยุกต์ภูมิปัญญาไทยในยุทธศาสตร์ภูมิภาค
การเตรียมความพร้อมของเอเชีย–แปซิฟิกจำเป็นต้องมียุทธศาสตร์ที่บูรณาการมิติเทคโนโลยี เศรษฐกิจ และวัฒนธรรม โดยมี “ภูมิปัญญาไทย” เป็นกรอบเชิงจริยธรรม ดังนี้
-
ยุทธศาสตร์เศรษฐกิจคุณธรรม (Ethical Growth Strategy)
-
พัฒนาเศรษฐกิจที่เน้นความเป็นธรรม ความโปร่งใส และความยั่งยืน
-
ใช้หลัก ESG 2.0 (Ethical, Sustainable, Generative Growth) เพื่อสร้างเศรษฐกิจที่มีคุณค่า
-
ผนวกเศรษฐกิจพอเพียงกับเศรษฐกิจดิจิทัล
-
-
ยุทธศาสตร์การพัฒนามนุษย์และการเรียนรู้ตลอดชีวิต
-
สร้างระบบการเรียนรู้ทุกช่วงวัย โดยเฉพาะการเตรียมสังคมสูงวัย
-
พัฒนา “Techno-Moral Literacy” ให้พลเมืองมีทั้งทักษะเทคโนโลยีและจริยธรรม
-
ส่งเสริม “Digital Mentorship” เพื่อเชื่อมโยงผู้นำรุ่นเก่ากับคนรุ่นใหม่
-
-
ยุทธศาสตร์ Soft Power ทางศีลธรรม
-
สร้าง “Thai Mind Media” และ “ภูมิปัญญาไทย 5.0” เพื่อเผยแพร่ค่านิยมแห่งศานติ
-
ใช้วัฒนธรรมไทยเป็นพลังสร้างสรรค์บนเวทีโลก ภายใต้แนวคิด “เทคโนโลยีมีหลัก มนุษย์มีศานติ”
-
ผลักดันให้เอเชีย–แปซิฟิกเป็นภูมิภาคแห่งสันติภาพและความเข้าใจร่วมกัน
-
สรุป
การเตรียมความพร้อมสำหรับอนาคตของภูมิภาคเอเชีย–แปซิฟิกมิได้จำกัดอยู่เพียงการสร้างเศรษฐกิจที่เข้มแข็งหรือการพัฒนาเทคโนโลยีที่ล้ำหน้าเท่านั้น หากแต่ต้องอาศัย “ภูมิปัญญา” เพื่อหล่อเลี้ยงความยั่งยืนทางจิตวิญญาณและศีลธรรมของภูมิภาค
“ภูมิปัญญาไทย” จึงสามารถเป็นรากฐานสำคัญของภูมิภาคนี้ โดยเฉพาะเมื่อผสานเข้ากับกรอบคิดสมัยใหม่ เช่น อุดมการณ์ PPP ที่มุ่งสร้าง “สังคมแห่งหลัก” (Society of Principle) — สังคมที่ไม่เพียงพร้อมรับอนาคต แต่ยังรู้เท่าทันอนาคต และใช้อนาคตอย่างมีศานติ
ดังที่นายกรัฐมนตรีไทยกล่าวในเวทีเอเปคว่า
“ในยุคที่โลกไร้พรมแดนและเต็มไปด้วยความไม่แน่นอน ไม่มีเขตเศรษฐกิจใดสามารถยืนอยู่ได้เพียงลำพัง... หากเอเปคร่วมมือกัน เอเปคจะยังคงเป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนความก้าวหน้าของโลก เพื่อสร้างภูมิภาคที่เชื่อมโยง ยั่งยืน และพร้อมรับอนาคตอย่างแท้จริง”
ถ้อยแถลงนี้สอดคล้องโดยตรงกับสาระของภูมิปัญญาไทย — ที่เชื่อใน “ความร่วมมืออย่างมีหลัก” และ “ความเจริญที่มีจิตสำนึก” อันเป็นหนทางเดียวที่จะทำให้เอเชีย–แปซิฟิกก้าวสู่อนาคตได้อย่างมั่นคงและมีศานติสุขอย่างแท้จริง
ขอคุณข้อมูจากเพจไทยคู่ฟ้า
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น