วิเคราะห์บทบาท ดร.นิยม เวชกามา กับการเยียวยาจิตใจสังคมเขต 2 จังหวัดสกลนคร
บทคัดย่อ
บทความนี้มุ่งวิเคราะห์บทบาทของ ดร.นิยม เวชกามา หรือ “ดร.มหานิยม” ในฐานะอดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร เขต 2 จังหวัดสกลนคร และว่าที่ผู้สมัคร ส.ส. พรรคพลังประชารัฐ ต่อภารกิจการเยียวยาจิตใจและสร้างความเข้มแข็งทางสังคมในพื้นที่สกลนคร โดยใช้กรณีศึกษาเหตุการณ์การเป็นประธานในพิธีฌาปนกิจศพ “คุณพ่อจันทา มนตรีสา” เมื่อวันที่ 1 ธันวาคม 2568 ซึ่งสะท้อนบทบาทผู้นำชุมชนในมิติด้านความสัมพันธ์ทางสังคม วัฒนธรรม และจิตวิทยาชุมชน บทความนำเสนอการวิเคราะห์บนฐานทฤษฎีทุนทางสังคม (Social Capital) และภาวะผู้นำเชิงชุมชน (Community Leadership) เพื่ออธิบายพลวัตการมีส่วนร่วมและผลกระทบเชิงสังคมจากการปฏิบัติงานของดร.นิยม
1. บทนำ
เขต 2 จังหวัดสกลนครเป็นพื้นที่ที่มีโครงสร้างสังคมเข้มแข็ง ผูกพันด้วยวัฒนธรรมท้องถิ่นและเครือญาติ บทบาทของผู้นำทางการเมืองจึงไม่ได้จำกัดเฉพาะการผลักดันนโยบาย แต่ยังรวมถึงการเป็นหลักทางใจในยามวิกฤต การสูญเสีย หรือเหตุการณ์สำคัญของชุมชน เหตุการณ์ที่ ดร.นิยม เวชกามา ทำหน้าที่ประธานพิธีฌาปนกิจศพคุณพ่อจันทา มนตรีสา จึงเป็นกรณีตัวอย่างที่สะท้อนบทบาทดังกล่าวอย่างชัดเจน
2. พื้นหลังบุคคลและบริบททางสังคม
ดร.นิยม เป็นอดีต ส.ส. สกลนคร เขต 2 และเคยดำรงตำแหน่งสำคัญในฝ่ายบริหาร เช่น
-
ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี กำกับดูแลสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ
-
ที่ปรึกษารองนายกรัฐมนตรี
การมีความรู้ในทั้งด้านรัฐศาสตร์ ศาสนา และการบริหารรัฐ เป็นพื้นฐานสำคัญที่ทำให้เขาสามารถปฏิบัติภารกิจเชื่อมโยงรัฐ ชุมชน และวัฒนธรรมได้ดี
3. กรณีศึกษา: พิธีฌาปนกิจ “คุณพ่อจันทา มนตรีสา” กับความหมายเชิงสังคมและจิตวิทยา
พิธีศพที่วัดป่าดงชน อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร เป็นพื้นที่รวมตัวของผู้นำชุมชน เช่น
-
กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน
-
อดีตผู้บริหารท้องถิ่น
-
ว่าที่ผู้สมัครท้องถิ่น
-
ญาติมิตรและลูกหลานจำนวนมาก
การที่ดร.นิยมทำหน้าที่ประธานงานศพของบุคคลผู้เป็นที่เคารพอย่าง “คุณพ่อจันทา” ซึ่งมีอายุยืนยาวถึง 93 ปี และดำรงตำแหน่งผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านในอดีต ส่งผลต่อการเยียวยาจิตใจชุมชนในหลายมิติ ได้แก่
3.1 การเป็นสัญลักษณ์ของความร่วมทุกข์ร่วมสุข (Collective Grief Support)
การมีส่วนร่วมในช่วงเวลาสูญเสียช่วยยืนยันว่าผู้นำยังคงเชื่อมโยงกับประชาชน มิได้ห่างเหิน แม้ไม่ได้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองในปัจจุบัน
บทบาทนี้มีความสำคัญต่อความมั่นคงทางอารมณ์ของผู้สูญเสียและสังคมรอบข้าง
3.2 การสร้างพลังใจผ่านคำไว้อาลัย
คำกล่าวแสดงความเสียใจต่อครอบครัวมนตรีสาอย่างจริงใจ เป็นกระบวนการเยียวยาทางจิตวิทยาที่สำคัญ เพราะการได้รับการยอมรับจากผู้นำชุมชนช่วยลดความโดดเดี่ยวของครอบครัวผู้วายชนม์
3.3 การเชื่อมความสัมพันธ์เครือข่ายชุมชน
งานศพในพื้นที่ชนบทอีสานเป็นพื้นที่สร้าง “ทุนทางสังคม” อย่างดีที่สุด การมีผู้นำระดับจังหวัดมาร่วมงานเสริมความไว้วางใจระหว่างสถาบันการเมืองและประชาชน
4. การวิเคราะห์บทบาทบนฐานทฤษฎี
4.1 ทฤษฎีทุนทางสังคม (Social Capital)
บทบาทของดร.นิยมช่วยเพิ่ม
-
ความไว้เนื้อเชื่อใจ (Trust)
-
ความร่วมมือ (Cooperation)
-
เครือข่ายชุมชน (Networks)
ซึ่งล้วนเป็นปัจจัยสำคัญของสังคมที่มีความเข้มแข็งและปลอดภัยทางอารมณ์
4.2 ภาวะผู้นำเชิงชุมชน (Community Leadership)
การแสดงตัวในพื้นที่ การรับฟัง การร่วมพิธีกรรม และการสนับสนุนทางใจ คือพฤติกรรมของผู้นำที่เข้าถึงชุมชนจริง
ผู้นำลักษณะนี้จะมีบทบาทสำคัญในกระบวนการฟื้นฟูความสามัคคีและความเชื่อมั่นทางสังคม
5. บทบาทต่อการเยียวยาจิตใจสังคมในภาพรวม
จากเหตุการณ์วิจัยกรณี (Case Study) นี้ สามารถสรุปบทบาทของดร.นิยมได้ 4 ประการสำคัญ ได้แก่
-
ผู้นำทางใจในยามสูญเสีย
ช่วยเสริมพลังใจทั้งต่อครอบครัวและชุมชน -
ผู้ประสานความสัมพันธ์ข้ามกลุ่มทางสังคม
เชื่อมโยงผู้นำและประชาชนในหลากหลายภาคส่วน -
ผู้เสริมสร้างความต่อเนื่องของวัฒนธรรมชุมชน
การร่วมพิธีทางพุทธศาสนาเป็นการรักษารากเหง้าทางวัฒนธรรมของสกลนคร -
ผู้ส่งเสริมความไว้วางใจในสถาบันการเมือง
ทำให้ระบบการเมืองดูใกล้ชิดและเป็นมิตรต่อชุมชนมากขึ้น
6. สรุปและข้อเสนอแนะ
บทบาทของ ดร.นิยม เวชกามา ในการเป็นประธานงานศพคุณพ่อจันทา มนตรีสา สะท้อนให้เห็นว่า ผู้นำทางการเมืองในระดับพื้นที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการเยียวยาจิตใจสังคม
การแสดงออกด้วยความเคารพ เห็นอกเห็นใจ และความจริงใจ คือกลไกพื้นฐานที่ช่วยฟื้นฟูความเข้มแข็งทางจิตใจของประชาชนในเขต 2 จังหวัดสกลนคร
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย
-
ควรมีการพัฒนาผู้นำท้องถิ่นให้มีทักษะด้านจิตวิทยาชุมชนและภาวะผู้นำทางสังคม
-
ส่งเสริมพื้นที่พบปะ การร่วมพิธี และงานวัฒนธรรมเพื่อเสริมทุนทางสังคม
-
ผลักดันให้ผู้แทนท้องถิ่นเป็น “ผู้นำด้านการเยียวยา” มากกว่าบทบาทเชิงการเมืองแบบดั้งเดิม
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น